Opinia rzecznika generalnego - 26 września 2013 r. - Sprawa C-167/12

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

JULIANE KOKOTT

przedstawiona w dniu 26 września 2013 r.(1)

Sprawa C‑167/12

CD

przeciwko

ST

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Employment Tribunal Newcastle upon Tyne (Zjednoczone Królestwo)]

Polityka społeczna - Dyrektywa 92/85/EWG - Zakres zastosowania - Macierzyństwo zastępcze - Urlop macierzyński - Dyrektywa 2006/54 - Równe traktowanie kobiet i mężczyzn - Zakaz gorszego traktowania ze względu na ciążę

I -    Wprowadzenie

1.        Czy kobieta ma roszczenie o udzielenie urlopu macierzyńskiego również wtedy, gdy to nie ona, lecz tzw. matka zastępcza, względnie surogatka(2) urodziła dziecko? To pytanie stanowi centralną kwestię wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożonego przez Employment Tribunal Newcastle upon Tyne (Zjednoczone Królestwo).

2.        Z punktu widzenia medycyny reprodukcyjnej początek macierzyństwa zastępczego względnie macierzyństwa surogacyjnego stanowi sztuczne zapłodnienie matki zastępczej lub przeniesienie embrionu do jej organizmu. Następnie matka donasza ciążę i rodzi dziecko. Z genetycznego punktu widzenia dziecko może pochodzić albo od tzw. rodziców sprawujących pieczę nad dzieckiem, którzy przejmują pieczę nad nim po jego narodzeniu, albo od ojca i matki zastępczej, względnie od ojca i innej kobiety.

3.        W państwach członkowskich Unii Europejskiej wewnątrzkrajowe uregulowania dotyczące macierzyństwa zastępczego znacznie się od siebie różnią(3). W wielu państwach członkowskich istnieje zakaz macierzyństwa zastępczego; w Zjednoczonym Królestwie natomiast jest ono pod pewnymi warunkami dozwolone. W Zjednoczonym Królestwie brak jednak specyficznego uregulowania urlopu macierzyńskiego dla matek sprawujących pieczę nad dzieckiem(4).

        W niniejszym przypadku powstaje pytanie, czy matka sprawująca pieczę nad dzieckiem może wywodzić takie roszczenie z prawa Unii, w szczególności z dyrektywy Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią().