Opinia rzecznika generalnego - 26 września 2013 r. - Sprawa C-363/12

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

NILSA WAHLA

przedstawiona w dniu 26 września 2013 r.(1)

Sprawa C‑363/12

Z

przeciwko

A Government Department i the Board of Management of a Community School

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Equality Tribunal (Irlandia)]

Polityka społeczna - Macierzyństwo zastępcze - Prawo do urlopu równoważnego z urlopem macierzyńskim lub urlopem adopcyjnym - Dyrektywa 2006/54/WE - Równe traktowanie kobiet i mężczyzn - Zakres - Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych - Dyrektywa 2000/78/WE ­- Równość traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy - Zakres - Pojęcie niepełnosprawności - Uczestnictwo w życiu zawodowym - Artykuł 5 - Obowiązek racjonalnych usprawnień

1.        Macierzyństwo zastępcze, coraz bardziej powszechna forma medycznie wspomaganego rozrodu, stanowi delikatną kwestię na gruncie politycznym i społecznym w wielu państwach członkowskich. Rozpatrywany wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Equality Tribunal (Irlandia) wraz ze sprawą CD(2) potwierdza aktualność zagadnienia macierzyństwa zastępczego, mimo iż nadal odgrywa ono stosunkowo marginalną rolę, jak również złożoność zagadnień prawnych (oraz etycznych) związanych z uregulowaniem tego zjawiska. W istocie stan prawny jest zróżnicowany w poszczególnych państwach członkowskich: rozciąga się od sytuacji, w których macierzyństwo zastępcze jest legalne i uregulowane w sposób szczególny, do sytuacji, w których jest nielegalne lub - jak w przypadku Irlandii - nieuregulowane, przy czym pomiędzy państwami członkowskimi występują znaczne różnice co do tego, jak należy regulować umowy o macierzyństwo zastępcze, a w szczególności procesy objęte tym zjawiskiem.

        W sprawie rozpatrywanej przez sąd odsyłający kobiecie, która nie jest w stanie utrzymać ciąży, urodziło się dziecko genetyczne dzięki umowie o macierzyństwo zastępcze. Czy na gruncie prawa Unii jest ona uprawniona do płatnego urlopu równoważnego z urlopem macierzyńskim lub urlopem adopcyjnym? Tak przedstawia się sedno pytań przedłożonych Trybunałowi w niniejszej sprawie.