Opinia rzecznika generalnego - 6 lipca 2010 r. - Komisja przeciwko Włochom - Sprawa C-565/08

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

JÁNA MAZÁKA

przedstawiona w dniu 6 lipca 2010 r. (1)

Sprawa C‑565/08

Komisja Europejska

przeciwko

Republice Włoskiej

Adwokaci - Honoraria - Obowiązek przestrzegania stawek maksymalnych

1.        Niniejsze postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczy przepisów prawa włoskiego, które przewiduje zdaniem Komisji Europejskiej obowiązkowe stawki maksymalne za usługi świadczone przez adwokatów.

2.        Zdaniem Komisji obowiązek przestrzegania przez adwokatów stawek maksymalnych stanowi ograniczenie swobody prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 WE, jak też ograniczenie swobody świadczenia usług w rozumieniu art. 49 WE. Biorąc pod uwagę, że obowiązek ten nie wydaje się właściwy do realizacji celów interesu ogólnego, a w każdym razie bardziej restrykcyjny, niż to konieczne do osiągnięcia tych celów, chodzi o ograniczenie nie dające się uzasadnić.

3.        Republika Włoska opiera swą obronę przede wszystkim na tym, że w jej porządku prawnym nie ma zasady, która by zakazywała przekraczania stawek maksymalnych za czynności adwokatów. Tylko posiłkowo stara się ona wykazać, że wyznaczenie maksymalnych granic dla tych stawek ma na celu zapewnienie dostępu do sądu, ochronę usługobiorców, jak też prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości.

 Krajowe ramy prawne

4.        Co do zasady wynagrodzenie osób wykonujących wolne zawody, w tym również wynagrodzenie adwokatów, z tytułu umowy o świadczenie usług reguluje art. 2233 włoskiego kodeksu cywilnego, który głosi:

„Wynagrodzenie, jeśli nie jest ono uzgodnione przez strony i nie może zostać określone według taryf lub zwyczajów, ustala sąd, po wysłuchaniu opinii stowarzyszenia zawodowego, któremu podlega usługodawca.

W każdym razie wysokość wynagrodzenia powinna być dostosowana do zakresu wykonanej pracy oraz do godności zawodu.

Umowa zawarta przez adwokatów lub uprawnionych aplikantów z ich klientami, ustalająca wynagrodzenie za usługi, wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.”