Opinia rzecznika generalnego Kokott przedstawiona w dniu 22 października 2009 r. - Raffinerie Mediterranee (ERG) SpA, Polimeri Europa SpA i Syndial SpA przeciwko Ministero dello Sviluppo economico oraz inne. - Sprawa C-378/08., sygn. C-378/08

OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO

JULIANE KOKOTT

przedstawiona w dniu 22 października 2009 r.(1)

Sprawa C‑378/08

Raffinerie Mediterranee SpA (ERG),

Polimeri Europa SpA,

Syndial SpA

przeciwko

Ministero dello Sviluppo Economico i in.

oraz

Sprawy połączone C‑379/08 i C‑380/08

Raffinerie Mediterranee SpA (ERG)

Polimeri Europa SpA

Syndial SpA

przeciwko

Ministero dello Sviluppo Economico i in.

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunale Amministrativo Regionale della Sicilia (Włochy)]

Dyrektywa 2004/35/WE - Obszar o szczególnym narodowym znaczeniu w Priolo - Zastosowanie ratione temporis - Odpowiedzialność za środowisko w odniesieniu do zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu - Zasada „zanieczyszczający płaci” - Środki zaradcze podejmowane w związku z szkodami wyrządzonymi środowisku naturalnemu - Środki dodatkowe ustanowione z urzędu - Udzielanie zamówień publicznych

I -    Wprowadzenie

„δός μοί (φησι) ποῦ στῶ καὶ κινῶ τὴν γῆν”(2).

1.        Powyższe zdanie przypisywane jest greckiemu uczonemu Archimedesowi. Ilustruje ono działanie jego zasady dźwigni.

2.        Archimedes żył w sycylijskim mieście Syrakuzy. Niedaleko od tego miasta znajduje się zatoka, Rada di Augusta (reda w Auguście), obszar od wielu lat silnie zanieczyszczony przez szkodliwe substancje. Niniejsze wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym są następstwem starań o naprawienie tychże szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu(3).

        Nie chodzi jednak o znalezienie punktu oparcia, by ruszyć Ziemię z posad, lecz o ustalenie podstaw odpowiedzialności za szkody wyrządzone środowisku naturalnemu. Czy można pociągnąć do odpowiedzialności jedynie te podmioty, które przyczyniły się do powstania szkód, czy też odpowiadają ewentualnie również te podmioty, które na omawianym obszarze posiadają grunty lub prowadzą tam działalność przemysłową?