Wyrok TK z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. Kp 5/09

Zasady uznawania za obywatela polskiego

5/1/A/2012

WYROK

z dnia 18 stycznia 2012 r.

Sygn. akt Kp 5/09*

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński - przewodniczący

Stanisław Biernat

Zbigniew Cieślak

Maria Gintowt-Jankowicz - I sprawozdawca

Mirosław Granat

Wojciech Hermeliński

Adam Jamróz

Marek Kotlinowski

Teresa Liszcz

Małgorzata Pyziak-Szafnicka

Stanisław Rymar

Piotr Tuleja

Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz - II sprawozdawca

Andrzej Wróbel

Marek Zubik,

protokolant: Grażyna Szałygo,

po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 18 stycznia 2012 r., wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej złożonego w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o zbadanie zgodności:

art. 30 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim w zakresie, w jakim rozszerza zakres przesłanek uznania za obywatela polskiego, z art. 137 Konstytucji,

orzeka

Art. 30 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim jest zgodny z art. 137 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Uzasadnienie

I

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej we wniosku z 27 kwietnia 2009 r., złożonym w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji, zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 30 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (dalej: ustawa z 2009 r.) w zakresie, w jakim rozszerza zakres przesłanek uznania za obywatela polskiego, z art. 137 Konstytucji.

Prezydent, uzasadniając swój wniosek, stwierdził, że zasadą konstytucyjną, wyrażoną w art. 137 Konstytucji, jest nadawanie obywatelstwa polskiego przez Prezydenta, uznawane w doktrynie prawniczej za tradycyjne uprawnienie głowy państwa. Kompetencję tę traktuje się jako reprezentacyjną w sferze stosunków wewnętrznych, gdyż na jej podstawie najwyższy reprezentant państwa, rozumianego jako organizacja polityczna obywateli, przyjmuje nową osobę do tej wspólnoty. Dopuszczalność określenia innych przypadków nabycia obywatelstwa polskiego, na którą wskazuje art. 34 ust. 1 ustawy zasadniczej, należy w rezultacie postrzegać jedynie jako wyjątek od podstawowej formy nabywania obywatelstwa polskiego, realizowanej w drodze nadania przez Prezydenta. Tym samym ustawodawca, wprowadzając regulacje, na mocy których możliwe jest uzyskanie obywatelstwa, nie jest uprawniony wkraczać w sferę zastrzeżoną przez Konstytucję dla Prezydenta. Zdaniem wnioskodawcy, instytucja uznania za obywatela polskiego prowadzi do erozji prerogatywy prezydenckiej. Ustawa zasadnicza wprost wskazuje jedną drogę do obywatelstwa, a mianowicie jego nadanie przez głowę państwa. Tworzenie zatem rozwiązań przewidujących identyczną w porównaniu z nadaniem możliwość uzyskania obywatelstwa na podstawie decyzji organu administracji rządowej jest wątpliwe w świetle art. 137 Konstytucji. Powoływanie się w tym kontekście na art. 34 ust. 1 ustawy zasadniczej wydaje się dyskusyjne, skoro omawiany przepis nie reguluje procedury nabywania obywatelstwa i nie określa, do kogo należą decyzje w tym zakresie, co jest domeną art. 137 Konstytucji, wskazującego wyłącznie Prezydenta.

Strona internetowa Trybunału Konstytucyjnego;