Wyrok TK z dnia 19 lutego 2008 r., sygn. P 48/06

Ustanowienie obrońcy z urzędu (prawo do obrony)

4/1/A/2008

WYROK

z dnia 19 lutego 2008 r.

Sygn. akt P 48/06

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Trybunał Konstytucyjny w składzie: 

Mirosław Wyrzykowski - przewodniczący

Mirosław Granat

Wojciech Hermeliński - sprawozdawca

Marek Mazurkiewicz

Bohdan Zdziennicki,

 protokolant: Krzysztof Zalecki, 

po rozpoznaniu, z udziałem Sejmu oraz Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 19 lutego 2008 r., pytania prawnego Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim:

czy art. 22 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148, ze zm.) w zakresie, w jakim uzależnia ustanowienie dla obwinionego, na jego wniosek, obrońcy z urzędu od „dobra wymiaru sprawiedliwości”, jest zgodny z art. 2 i art. 42 ust. 2 Konstytucji,

orzeka:

Art. 22 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148, ze zm.) jest zgodny z art. 2 i art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 

UZASADNIENIE

I

1. Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim, Wydział VI Grodzki (dalej: sąd pytający) wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym: czy art. 22 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148, ze zm.; dalej: k.p.w.) w zakresie, w jakim uzależnia ustanowienie dla obwinionego, na jego wniosek, obrońcy z urzędu od przesłanki dobra wymiaru sprawiedliwości, jest zgodny z art. 2 i art. 42 ust. 2 Konstytucji.

Pytanie prawne zostało sformułowane w związku z następującym stanem faktycznym: 25 maja 2006 r. Komenda Powiatowa Policji w Starogardzie Gdańskim złożyła wniosek o ukaranie obwinionego za wykroczenia stypizowane w art. 51 § 2 i art. 141 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. Nr 12, poz. 114, ze zm.; dalej: k.w.), tj. zakłócenie porządku pod wpływem alkoholu oraz używanie słów nieprzyzwoitych w miejscu publicznym. W toku postępowania, którego przedmiotem była kwestia odpowiedzialności obwinionego za czyny wskazane powyżej, obwiniony wniósł o ustanowienie dla niego obrońcy z urzędu, gdyż świadkowie „robią wszystko, posuwając się w swoich kłamstwach, aby dostał wyrok skazujący”. Oceniając ten wniosek, sąd pytający uznał, że spełniona jest jedna z dwóch przesłanek ustanowienia obrońcy z urzędu, przewidzianych w art. 22 zdanie pierwsze k.p.w., tj. że obwiniony skutecznie wykazał, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez poważnego uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Rozważając, czy w sprawie spełniona jest także druga przesłanka, od której zaskarżony przepis uzależnia ustanowienie obrońcy z urzędu, sąd pytający powziął wątpliwość, czy uzależnienie dostępu do obrony z urzędu od przesłanki „dobra wymiaru sprawiedliwości” jest zgodne z Konstytucją.