Postanowienie SN z dnia 20 lipca 2020 r., sygn. IV CZ 30/20

Nawet upadłość osoby prawnej nie jest wystarczającą (i jedyną) przesłanką dla uwzględnienia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Takie zwolnienie jest bowiem uzależnione od wykazania, że jej efektywne aktywa (gotówka, towary itp.) nie wystarczą na pokrycie kosztów, co wprost wynika z treści art. 103 u.k.s.c. Nie może przesądzać o sposobie rozpoznania wniosku sam cel postępowania upadłościowego ani struktura właścicielska wierzycieli masy upadłości, ponieważ te okoliczności nie należą do przesłanek stosowania wskazanego przepisu. Nie ma normatywnych podstaw, aby przyjmować, że zaspokajane w toku postępowania likwidacyjnego wierzytelności wyprzedzają koszty sądowe związane z dochodzeniem roszczeń składających się następnie na masę upadłości. W związku z tym zarzut pominięcia tego, że nadrzędnym celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli upadłego nie mógł mieć decydującego znaczenia. Wynika to z woli ustawodawcy, który nie przewidział, aby w przypadku wystąpienia z pozwem przez syndyka masy upadłości/zarządcy masy sanacyjnej (bez względu na liczbę wierzycieli masy i kwoty wierzytelności) stosować ustawowe zwolnienie od kosztów sądowych w jakiejkolwiek części. Przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych stronie, na której wniosek zostało otwarte postępowanie sanacyjne, jest uzależnione od wykazania przez nią, że jej aktywa nie pozwalają na pokrycie tych kosztów. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego nie stanowi samodzielnej przesłanki zwolnienia osoby prawnej od kosztów sądowych.