Wyrok SN z dnia 22 lutego 2019 r., sygn. IV CSK 574/17

O rozkładzie ciężaru dowodu w przypadku dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu odpowiedzialności kontraktowej rozstrzyga art. 471 k.c. W świetle tego przepisu ciężar dowodu w zakresie wykazania niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, szkody oraz związku przyczynowego spoczywa na dochodzącym naprawienia szkody. Nie jest natomiast konieczne, aby żądający naprawienia szkody wykazywał, że niewykonanie lub nienależyte wykonania zobowiązania było konsekwencją zawinionych zachowań dłużnika; w tym zakresie ustawa przyjmuje domniemanie zawinienia i obciąża dłużnika dowodem przeciwieństwa. Aby uwolnić się od obowiązku naprawienia szkody dłużnik jest obowiązany udowodnić, że do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania doszło w wyniku okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Dłużnik musi zatem wykazać, że okoliczności takie wystąpiły oraz że doprowadziły one do naruszenia zobowiązania. Domniemanie to jest aktualne także w razie dochodzenia kary umownej, jako surogatu odszkodowania.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Paweł Grzegorczyk (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska

SSN Marta Romańska

w sprawie z powództwa "P." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. przeciwko "U." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w U. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 22 lutego 2019 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 12 maja 2017 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...), pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka "P." Sp. z o.o. w K. domagała się od pozwanej "U." Sp. z o.o. w U. zapłaty kwoty 1 967 001, 84 zł z odsetkami ustawowymi i umownymi tytułem zapłaty części wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane.

Sąd pierwszej instancji - Sąd Okręgowy w G. ustalił, że w dniu 4 kwietnia 2011 r. strony zawarły umowę o roboty budowlane, na podstawie której pozwana zobowiązała się do realizacji stanu zerowego, stanu surowego, podkładów pod posadzki oraz konstrukcji i pokryć dachowych określonych segmentów budynku położonego w U. W umowie uzgodniono termin zakończenia robót na dzień 31 lipca 2012 r., wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 14 100 000 zł netto, a także mechanizm zmiany terminu zakończenia robót na wypadek wystąpienia m.in. warunków atmosferycznych uniemożliwiających roboty, okoliczności, których strony nie mogły przewidzieć, zmian dokumentacji projektowej lub nieprzekazania tej dokumentacji w terminie. Ponadto, w umowie zastrzeżono, że wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną m.in. tytułem zwłoki w zakończeniu przedmiotu umowy w wysokości 0,2% wynagrodzenia netto za każdy dzień zwłoki.