Wyrok SN z dnia 9 stycznia 2019 r., sygn. I CSK 722/17

O wymagalności świadczenia z tytułu uzyskanego bezpodstawnego wzbogacenia, stanowiącego wartość wykonanych usług o charakterze budowlanym decydować powinno wezwanie dłużnika do spełnienia świadczenia, odpowiadającego wartości uzyskanego wzbogacenia, które jest z reguły zbieżne z czasem spełnienia świadczenia niepieniężnego, stanowiącego to wzbogacenie. Od tej też chwili, jeśli uprawniony ich żąda powinny się należeć odsetki za opóźnienie, a więc również od chwili, w której dłużnik jest zobowiązany do świadczenia (art. 481 § 1 k.c). Nie jest to więc dzień wydania wyroku w sprawie, lecz chwila wezwania dłużnika do zapłaty.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Władysław Pawlak (przewodniczący)

SSN Józef Frąckowiak

SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa M. B. przeciwko Gminie Miasto R. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 stycznia 2019 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 16 lutego 2017 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla w całości zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 23 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w R. zasądził od pozwanej Gminy Miasta R. na rzecz powoda M. B. kwotę 591 552,24 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 14 kwietnia 2012 r. oraz koszty procesu, oddalając powództwo w pozostałej części. Z ustaleń faktycznych wynika, że bezsporne w sprawie było i zawarcie przez powoda umowy o roboty budowlane z J. O. Roboty te polegały na czyszczeniu i Impregnacji powierzchni elewacji budynków będących placówkami edukacyjnymi położonymi wR, należącymi do strony pozwanej. J. O. miała być podwykonawcą robót objętych umową zawartą z M. S., która miała zawrzeć umowę na te roboty z pozwaną Gminą w trybie zamówienia publicznego. Powód byłby zatem kolejnym podwykonawcą, tym który wykonał prace, zgodnie z umową, co wynika z protokołów odbioru tych prac i nie było to kwestionowane przez pozwaną; mimo to pozwana odmówiła zapłaty za wykonane i odebrane prace. Okazało się bowiem, że z pozwaną Gminą nie była zawarta żadna umowa, Gmina uważała, że prace mają być wykonane nieodpłatnie, bo to wynikało z jej uzgodnień z M. S.. W następstwie tego powód uchylił się od skutków swego oświadczenia woli (art. 88 k.c.) i zażądał wynagrodzenia za wykonane prace na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Sąd przyznał słuszność powodowi uznając, że zostały spełnione przesłanki z art. 405 k.c. przez bezpodstawne wzbogacenie pozwanej Gminy kosztem powoda. Wysokość wzbogacenia pozwanej oraz zubożenia powoda została określona na podstawie wyliczeń powołanego biegłego, czego nie kwestionowała skutecznie pozwana Gmina.