Wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn. V CSK 294/17

Statut stowarzyszenia stanowiący źródło stosunku prawnego członkostwa ma charakter umowy cywilnoprawnej, a roszczenie członka stowarzyszenia o ochronę jego członkostwa przed niezgodnym z prawem lub statutem wykluczeniem lub wykreśleniem ze stowarzyszenia podlega rozpoznaniu na drodze sądowej. Zakres autonomii pozostawiony członkom stowarzyszenia wymaga bowiem z jednej strony ochrony interesów indywidualnych, a z drugiej strony istnienia organu rozstrzygającego spory między osobami rozmaicie postrzegającymi zróżnicowane formy realizacji wspólnego celu. W ramach ochrony przed bezpodstawnym wykluczeniem ze struktur stowarzyszenia, w przypadku uchybienia przez uchwałę władz stowarzyszenia normie ustawowej można żądać ustalenia nieważności uchwały (art. 58 § 2 k.c), w razie sprzeczności uchwały z zasadami współżycia społecznego można domagać się stwierdzenia jej nieważności na podstawie art. 58 § 2 k.c, w razie zaś naruszenia postanowień statutu można żądać ustalenia istnienia stosunku członkostwa, względnie bezskuteczności uchwały pozbawiającej członkostwa.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Monika Koba (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Władysław Pawlak

SSN Roman Trzaskowski

w sprawie z powództwa M. J., M. K., Z. O., R. M., A. K., K. G. i R. B. przeciwko A. o ustalenie lub stwierdzenie nieważności uchwał, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 kwietnia 2018 r., skargi kasacyjnej powodów od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 5 stycznia 2017 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (...) do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2015 r. Sąd Okręgowy w J. stwierdził istnienie stosunku prawnego członkostwa powodów M. J., M. K., Z. O., R. M., A. K., K. G., R. B. w pozwanym stowarzyszeniu A. w J. nieprzerwanie od chwili przystąpienia.

Orzeczenie to zostało wyrokiem Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 12 kwietnia 2016 r. uchylone w całości, a sprawa przekazana Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.