Wyrok SN z dnia 6 września 2018 r., sygn. V CSK 440/17

Odpowiedzialność gwarancyjna o charakterze odszkodowawczym może istnieć poza reżimem odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej, a w granicach swobody kontraktowej mieści się także przyjęcie odpowiedzialności gwarancyjnej za zachowania osób trzecich bez istnienia stosunku zobowiązaniowego pomiędzy tymi osobami a gwarantem lub wierzycielem. Przyrzeczenie gwaranta obejmujące przyjęcie ryzyka niedojścia do skutku określonego rezultatu nie ma wówczas charakteru wyręczenia, a konstrukcja gwarancji jako umowy jednostronnie zobowiązującej oparta jest na szczególnych cechach środka zabezpieczającego o charakterze samoistnym, tj. niezależnym od stosunku podstawowego łączącego wierzyciela z dłużnikiem. Umowa między gwarantem a beneficjentem gwarancji (wierzycielem w tym stosunku prawnym) ma charakter losowy, jej przedmiotem jest zagwarantowanie zajścia określonego zdarzenia, a w razie wystąpienia określonych okoliczności, zobowiązanie do wykonania określonego świadczenia. Na gwarancie ciąży dług o charakterze samoistnym, gdyż nie przejmuje on zobowiązania dłużnika tylko ryzyko beneficjenta gwarancji, zapewniając mu wyrównanie szkody poniesionej na skutek braku świadczenia dłużnika, przy czym jego odpowiedzialność może być ograniczona do sumy gwarancyjnej niezależnie od tego, jaka jest wysokość długu głównego. Gwarancja jest zatem samodzielnym źródłem odpowiedzialności za nie osiągnięcie obiecanego i gwarantowanego rezultatu, nie ma charakteru akcesoryjnego i rodzi pierwotną odpowiedzialność odszkodowawczą. Gwarant może się również zwolnić z obowiązku naprawienia szkody przez spełnienie przyrzeczonego świadczenia ciążącego na dłużniku (upoważnienie przemienne - facultas alternativa). Istotą odpowiedzialności poręczyciela jest natomiast akcesoryjność oznaczająca, że poręczenie jest treściowo zależne (zawisłe) od zobowiązania głównego i dzieli jego losy.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Wojciech Katner (przewodniczący)