Wyrok SN z dnia 11 maja 2017 r., sygn. II CSK 541/16

1. W art. 410 § 1 k.c. ustawodawca przesądził, iż samo spełnienie świadczenia nienależnego jest źródłem roszczenia zwrotnego, przysługującego zubożonemu. Nie ma potrzeby ustalania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło accipiensa ani czy na skutek tego świadczenia majątek solvensa uległ zmniejszeniu. Wykazanie samego faktu spełnienia świadczenia wypełnia bowiem przesłankę zubożenia po stronie powoda, a uzyskanie tego świadczenia przez pozwanego - przesłankę jego wzbogacenia.

2. Pojęcie przymusu, o jakim mowa w art. 411 pkt 1 k.c., nie może być interpretowane w sposób zawężający. Odnosi się ono nie tylko do sytuacji, w których zubożony spełnił świadczenie w poczuciu zagrożenia egzekucją, ale także do innych sytuacji, w których działał on w celu uniknięcia ujemnych dla niego konsekwencji mających wymiar ekonomiczny.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Iwona Koper (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner

SSA Barbara Lewandowska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa B. Spółki Akcyjnej w [...] przeciwko Województwu [...] o podwyższenie wynagrodzenia i zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 maja 2017 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt I ACa .../15,

1) oddala skargę kasacyjną;

2) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.200,-(siedem tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód B. S.A. w [...] wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Województwa [...] kwoty 1.170.215,44 zł, w tym 968.290,45 zł z tytułu wynagrodzenia za prace dodatkowe wykonane w związku z budową obwodnicy [...] oraz 201.924,99 zł z tytułu odszkodowania za szkodę poniesioną przy wykonywaniu umowy z przyczyn leżących po stronie pozwanego.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa, twierdząc, że roboty uznawane przez powoda za dodatkowe wchodziły w zakres kontraktu. Kwestionował też ilość i wartość tych robót, określoną w pozwie. Zaprzeczył istnieniu podstaw do dochodzenia przez powoda odszkodowania za szkody wynikające z realizacji powyższej umowy.