Wyrok SN z dnia 1 czerwca 2017 r., sygn. I CSK 585/16

Bezskuteczne jest nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Jeżeli zatem cudzoziemiec w rozumieniu przepisów powołanej ustawy nie posiada zezwolenia przed zajściem zdarzenia prawnego, którego skutkiem ma być nabycie prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości, to nabycie to jest bezskuteczne, ze względu na brak spełnienia koniecznej przesłanki zawartej w ustawie, a warunkującej powstanie oczekiwanego skutku.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jan Górowski (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

SSN Karol Weitz

w sprawie z powództwa Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji przeciwko Wydawnictwom [...] uprzednio Wydawnictwom [...] o stwierdzenie nieważności nabycia nieruchomości, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 1 czerwca 2017 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt VI ACa ... /15,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w [...] do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w [...] stwierdził, że nieważne jest nabycie w 2010 r. przez pozwane Wydawnictwo [...] Spółkę z o.o. w [...], prawa użytkowania wieczystego dwóch nieruchomości w [...], opisanych szczegółowo w uzasadnieniu wyroku. Ustalił, że pozwane Wydawnictwo nabyło prawo użytkowania wieczystego tych nieruchomości jako gruntów rolnych, bez uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych, mimo że w 2010 r. działała pod firmą P. Spółka z o.o., następnie połączyła się ze spółką o firmie Wydawnictwa [...] S.A., posiadającą prawo użytkowania wieczystego wspomnianych nieruchomości i zmieniła firmę na określoną w pozwie. Wszystkie udziały w pozwanej Spółce są własnością A. (Luxembourg) S.A.R.L. z siedzibą w Luksemburgu. Jako cudzoziemiec w rozumieniu art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 oraz z 2014 r. poz. 1380 ze zm., dalej jako u.n.n.c.) na nabycie nieruchomości w okresie do dnia 1 maja 2016 r. winna posiadać zezwolenie, w postaci decyzji ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Brak zezwolenia spowodował skutek nieważności dokonanego nabycia i nie przejście na spółkę prawa użytkowania wieczystego nieruchomości (art. 6 u.n.n.c.).