Wyrok SN z dnia 21 kwietnia 2017 r., sygn. I CSK 481/16

Narzucenie opłat za przyjęcie towarów do sprzedaży narusza dobre obyczaje, obowiązujące podmioty, które pozostają w stałej współpracy oraz naruszają interes dostawcy w rozumieniu przyjętym w art. 3 ust. 1 u.z.n.k. poprzez ograniczenia rentowności prowadzonej działalności, zmniejszenie produkcji, a w konsekwencji także ograniczenie jego udziału w rynku.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)

SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska

w sprawie z powództwa J. spółki jawnej w K. przeciwko C. spółce z o.o. w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 21 kwietnia 2017 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 12 lutego 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

oddala skargę kasacyjną i zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 10800 (dziesięć tysięcy osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym przez pozwaną C. sp. z o.o. wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 27 listopada 2014 r. W sprawie tej ustalono, co następuje:

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej powódka J. spółka jawna w z siedzibą P. dostarczała towary, które pozwana nabywała na podstawie umów o współpracy z dnia: 2 stycznia 2007 r., 1 stycznia 2008 r. oraz 2 stycznia 2009 r. w celu dalszej sprzedaży tych towarów w ramach sieci własnych sklepów. Umowy te między innymi dotyczyły usług marketingowych, reklamowych, trade marketing oraz "u.". Usługa bonus polegała na tym, że dodatkowe wynagrodzenie było uzależnione od wielkości obrotów. Przy wartości transakcji przekraczającej określony próg "u." wynosiła początkowo 4,65% wartości całego obrotu. W ostatniej umowie przy obrotach przenoszących 600 000 zł wynosiło zaś 5,75% wartości obrotów. Rozliczenia tej usługi następowały przez potrącenie z należnościami powódki za dalsze dostawy realizowane w kolejnych okresach i na podstawie faktur wystawianych przez pozwaną. Wspomniane umowy przewidywały również wysokość oraz sposób rozliczenia stawki wynagrodzenia pobieranego przez pozwaną za usługi marketingowe, reklamowe i trade marketingu. W okresie obowiązywania powołanych umów pozwana obciążyła powódkę należnościami za wspomniane usługi w kwocie 351 546,90 zł. Po przeanalizowaniu materiału dowodowego zaoferowanego przez strony ustalono, że takie usługi nie były wykonywane ponad standardowe czynności związane z prezentacją w sklepach towarów nabytych przez pozwaną od powódki. Wierzytelności z tego tytułu w całości zostały potrącone przez stronę pozwaną z wzajemnymi należnościami powódki za dostawę kolejnych partii towarów. Ponadto ustalono, że powódka nie miała możliwości negocjowania w tym zakresie umów. Nie miała wpływu na wartość usług marketingowych, reklamowych i trade marketing, jak również na wysokość "u.", z których nie mogła zrezygnować. Kontynuowała jednak dostawy na zamówienia pozwanej.