Wyrok SN z dnia 28 czerwca 2016 r., sygn. II UK 288/15

1. Wstępnym warunkiem nieważności postępowania są uchybienia formalne sądu, w wyniku których strona pozbawiona zostaje możności brania udziału w sprawie oraz zgłoszenia twierdzeń faktycznych wniosków dowodowych i zarzutów.

2. O ile przyjmujący zamówienie w umowie zlecenia (umowie o świadczenie usług) nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności, to odpowiedzialność strony przyjmującej zamówienie w umowie o dzieło jest odpowiedzialnością za rezultat.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Jolanta Frańczak

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

w sprawie z wniosku Zakładu [...] P. M., D. M. sp. j. Z.P.C. z siedzibą w P. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z udziałem S. K., F. B., B. K. o podleganie ubezpieczeniu społecznemu, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 czerwca 2016 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 10 grudnia 2014 r.

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2014 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację wnioskodawcy - Zakładu [...] (dalej płatnik) od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 29 maja 2014 r., w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o podleganie ubezpieczeniu społecznemu, przy udziale zainteresowanych: [...].

W stanie faktycznym sprawy decyzjami z dnia 5 czerwca 2013 r. organ rentowy stwierdził, że zainteresowane z tytułu zatrudnienia u płatnika składek podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu jako zleceniobiorcy w okresach: B. K. od dnia 4 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r., od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., F. B. od dnia 4 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r., od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., S. K. od dnia 4 stycznia 2010 r. do dnia 27 czerwca 2010 r., od dnia 1 października 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r., od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. i określił podstawy wymiaru składek z tego tytułu. Płatnik od 1986 r. prowadzi działalność polegającą na wytwarzaniu laurek okolicznościowych, serwetek papierowych i toreb ozdobnych, a także na wytwarzaniu ozdobnego papieru do pakowania prezentów. Firma zatrudnia ponad 200 osób na podstawie umów o pracę. Praca polegająca na klejeniu toreb ozdobnych jest wykonywana przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło. Umowy te są często zawierane na okres dłuższy niż miesiąc, a także na czas dłuższy niż rok (bezsporne). Osoby zatrudniane na podstawie umowy o dzieło były poddawane szkoleniu dotyczącemu sposobu wykonania toreb. Szkolenie odbywało się w siedzibie firmy i było przeprowadzane przez pracowników płatnika. Zadaniem osoby zatrudnionej na podstawie umowy o dzieło było sklejanie torby. W tym celu potrzebne było zgięcie otrzymanego szablonu torby, wklejenie usztywnień w rączce torby oraz na dnie i dobranie odpowiedniej długości sznurków i odpowiedniego koloru. Firma dostarczała osobom zatrudnionym na podstawie umowy o dzieło sznurki, klej oraz dziurkacze. Osoby zatrudnione w ramach umowy o dzieło otrzymywały różne torby o różnej wielkości, zawsze jednak były to gotowe formy do sklejenia. Zainteresowani mieli wyznaczone określone terminy do wykonania określonych zadań. Osoby zatrudniane na podstawie umowy o pracę nie kleiły toreb. Płatnik zawarł umowy, nazwane umowami o dzieło z zainteresowanymi: z B. K. umowę nr 66/2010 na okres od dnia 4 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., umowę o nr 32/2011 na okres od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r., umowę o nr 31/2012 na okres od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., z F. B. umowę o nr 40/2010 na okres od dnia 4 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r., umowę o nr 3/2011 na okres od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r., umowę o nr 4/2012 na okres od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., oraz ze S. K. umowę o nr 19/2010 na okres od dnia 4 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., umowę o nr 62/2011 na okres od dnia 3 stycznia 2011 r. do dnia 30 grudnia 2011 r. oraz umowę o nr 99/2012 na okres od dnia 1 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Przedmiotem umów zawartych z zainteresowanymi, było klejenie toreb (§ 1 umów). Zainteresowani mieli prawo powierzyć wykonanie dzieła innym osobom, ale wówczas mieli odpowiadać za ich działania, jak za własne (§ 4 umów). Odbiór, zgodnie z § 5 umów miał następować na podstawie protokołu przekazania, spisanego w obecności przedstawicieli zamawiającego i wykonawcy. Zainteresowani, na mocy § 6 umów zobowiązali się wywiązać ze zobowiązań terminowo i bez usterek. W razie stwierdzenia wad wykonanej pracy wykonawca zobowiązywał się do ich nieodpłatnego usunięcia w terminie 7 dni od daty zgłoszenia. Wynagrodzenie miało przysługiwać w wysokości według specyfikacji rozliczeniowej i miało być wypłacane raz na miesiąc (§ 7 umów). Materiały potrzebne do wykonania toreb zainteresowani otrzymywali od spółki. Wykonanie torby wymagało złożenia arkusza według zagięć, sklejenia go, włożenia denka, wykonania otworów na sznurki, docięcia sznurków i przytwierdzenia ich do torby. Każdą torbę wykonywało się w ten sam sposób. O wyglądzie torby decydowała spółka. Do danego koloru torby przypisany był konkretny kolor sznurka. Długość sznurka, jaką zainteresowani mieli dociąć również była wskazywana przez spółkę - do torby o danej wielkości przyporządkowana była długość sznurka. Obowiązkiem zainteresowanych było również zapakowanie toreb w paczki po 10 sztuk każda, a następnie w kartony, przy czym w jednej paczce miały znajdować się różne wzory toreb. Wynagrodzenie było wypłacane co miesiąc w zależności od ilości wykonanych toreb. Wysokość wynagrodzenia za daną torbę była uzależniona od jej wielkości i prawidłowości wykonania. Jeśli poprawa nie była możliwa nie przysługiwało wynagrodzenie, co miesiąc spółka wystawiała rachunek, który należało podpisać przy odbiorze pieniędzy. Zainteresowani wykonywali czynności objęte umowami w swoim miejscu zamieszkania. Zainteresowana F. B. jest zatrudniona u odwołującej od 3-4 lat, zainteresowana S. K. od 10 lat, a zainteresowana B. K. od 5 lat. Zainteresowane w powyższych okresach wykonywały wyłącznie prace polegająca na klejeniu toreb. B. K. otrzymała wynagrodzenia z tytułu zawartych umów: - w miesiącach: styczniu 2010 r., w lipcu 2010 r., w lutym 2011 r., w grudniu 2011 r., w maju 2012 r., w grudniu 2012 r. w kwocie 2.336 zł brutto, w marcu 2010 r., w czerwcu 2010 r., w październiku 2010 r., w styczniu 2011 r., w sierpniu 2011 r., w październiku 2011 r., w marcu 2012 r., w listopadzie 2012 r. w kwocie po 1.519 zł brutto, w maju 2010 r., w maju 2011 r., w czerwcu 2011 r., w kwietniu 2012 r. w kwocie po 1.168 zł brutto, w sierpniu 2010 r., we wrześniu 2010 r. w kwocie po 2.220 zł brutto, w listopadzie 2010 r., w lipcu 2011 r., w czerwcu 2012 r. w kwocie po 1.636 zł brutto, w grudniu 2011 r., listopadzie 2011 r. w kwocie po 818 zł brutto, w marcu 2011 r., w sierpniu 2012 r. w kwocie po 1.285 zł brutto, w kwietniu 2011 r., w lipcu 2012 r., w październiku 2012 r. w kwocie po 1.869 zł brutto, we wrześniu 2011 r. w kwocie 2.103 zł brutto, w lutym 2012 r., w kwocie 2.867 zł brutto.