Wyrok SN z dnia 29 września 2016 r., sygn. V CSK 72/16

Prawomocność materialna orzeczenia powoduje skutek prekluzyjny polegający na tym, że wyłączone zostaje w przyszłości powoływanie faktów należących do podstawy faktycznej prawomocnie osądzonego roszczenia w celu uzyskania odmiennego lub sprzecznego z nim rozstrzygnięcia, niezależnie do tego czy zostały one powołane w prawomocnie zakończonym postępowaniu. Prekluzja nie obejmuje faktów zaistniałych po zamknięciu rozprawy poprzedzającej wydanie prawomocnego orzeczenia i faktów niewchodzących w jego podstawę faktyczną. Na ustalenia faktyczne dotyczące posiadania składają się fakty mogące wskazywać na istnienie posiadania i jego rodzaj. Ocena, czy jest to posiadanie samoistne czy zależne, w dobrej czy w złej wierze oraz ocena skutków w zakresie możliwości zasiedzenia stanowi zagadnienie prawne. Jeżeli uczestnik nie wystąpił z twierdzeniem co do pewnej okoliczności dlatego, że ta okoliczność nie istniała, to gdy wystąpiła ona po uprawomocnieniu się orzeczenia można na jej podstawie wystąpić z nowym żądaniem, gdyż będzie to roszczenie oparte na odmiennej podstawie faktycznej. Jeżeli natomiast nie zgłosił twierdzeń co do okoliczności faktycznej, która już istniała i dlatego zapadło negatywne rozstrzygniecie twierdzeniem, to nie może wystąpić z nowym roszczeniem przy identyczności podstawy faktycznej o ten sam przedmiot, chociażby wykazał , że okoliczności tej nie przytoczył bez swojej winy. W sprawie o zasiedzenie prekluzji ulega materiał procesowy, który dotyczy podstawy faktycznej w zakresie hipotezy normy materialnoprawnej zastosowanej przez sąd. Tak samo przedstawia się kwestia prekluzji, gdy podstawą negatywnego orzeczenia co do istoty sprawy jest przedwczesność żądania, a więc gdy podstawą rozstrzygnięcia jest brak upływu odpowiedniego czasu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)

SSN Mirosław Baczyk

SSN Iwona Koper (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa R. O. przeciwko T. Spółce Akcyjnej w K. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 29 września 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 września 2015 r., sygn. akt I ACa (...),