Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2016 r., sygn. V CSK 705/15

1. O wzajemnym charakterze umowy przesądza decyzja stron o sprzężeniu świadczeń w ten sposób, że świadczenie jednej strony zostaje uzależnione od świadczenia drugiej strony.

2. Naruszenie obowiązku spełnienia świadczenia wzajemnego może wchodzić w grę nie tyko przy niewykonaniu samej istoty świadczenia, które zgodnie z treścią umowy należy się wierzycielowi, ale także w razie niespełnienia świadczeń funkcjonalnie związanych z długiem, np. ogólnego obowiązku współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)

SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

SSN Bogumiła Ustjanicz

w sprawie z powództwa M. K. przeciwko A. A. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 sierpnia 2016 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 lipca 2015 r.,

oddala skargę kasacyjną; zasądza od powódki na rzecz pozwanego 1.200 zł zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka M. K. wnosiła o zobowiązanie pozwanego A. A. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na jej rzecz udziału wynoszącego % we współwłasności nieruchomości stron w M. Jako podstawę swojego żądania powołała ugodę, którą zawarła z pozwanym przed Sądem Rejonowym w W. w Niemczech w dniu 1 października 2008 r., w toku postępowania rozwodowego stron.

Wyrokiem z dnia 4 sierpnia 2011 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo, zaś Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 27 stycznia 2012 r. oddalił apelację powódki od tego wyroku. Sądy obydwu instancji przyjęły za podstawę faktyczną swoich orzeczeń ustalenie, że nieruchomość w M. stanowi jeden ze składników majątku wspólnego stron. Ugodę z dnia 1 października 2008 r. strony zawarły na rozprawie mediacyjnej przed sądem niemieckim, w którym toczyła się ich sprawa rozwodowa. Celem zawartej ugody było dokonanie równego podziału majątku wspólnego stron. Powódka zobowiązała się m. in. do przekazania pozwanemu swojego udziału w nieruchomości stron, położonej w Niemczech, a pozwany do przeniesienia na powódkę swojego udziału w nieruchomości w Polsce, przy czym oświadczenia dotyczące przekazania własności strony miały złożyć odpowiednio przed notariuszem w Niemczech i w Polsce. Niemieckie prawo cywilne - § 311b BGB -wymaga dla umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości formy notarialnej, którą można zastąpić wciągnięciem oświadczeń do protokołu sądowego (§ 127a BGB).