Wyrok SN z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. IV CSK 435/15

Funkcją powództwa wytoczonego w trybie art. 189 k.p.c. jest usunięcie poprzez orzeczenie sądu niepewności stanu prawnego zachodzącej w stosunkach pomiędzy legitymowanym interesem prawnym powodem a wyznaczonym tym interesem pozwanym. Interes prawny oznacza więc istniejącą po stronie powoda potrzebę wprowadzenia jasności i pewności w sferze jego sytuacji prawnej, wyznaczonej konkretnym stosunkiem prawnym, a zagrożonej, a niekiedy nawet naruszonej już przez pozwanego. Sama możliwość wytoczenia powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie oznacza braku interesu prawnego do wniesienia powództwa o ustalenie prawa. Powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym pozostaje przecież w ścisłym związku z ustrojową funkcją ksiąg wieczystych, jaką jest ujawnienie - w celu zapewnienia bezpieczeństwa obrotu -stanu prawnego nieruchomości. Natomiast powództwo oparte na art. 189 k.p.c. służy udzieleniu ochrony prawnej w procesie - przez ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego - osobie, która ma interes prawny w jej uzyskaniu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

SSA Janusz Kaspryszyn (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa A. P. i G. K. przeciwko P.P. o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 kwietnia 2016 r., skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 26 listopada 2014 r.,

I. oddala skargę kasacyjną,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda A. P. kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) kosztów postępowania kasacyjnego,

III. zasądza od pozwanego na rzecz powódki G. K. kwotę 5400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód H. P., po sprecyzowaniu powództwa, wniósł o uznanie umowy darowizny nieruchomości położonej w O., przy ul. B.[...j, zawartej w dniu 31 maja 2007 r. w formie aktu notarialnego przed notariuszem A. P., pomiędzy powodem i Ł. P. a pozwanym P. P. - za bezwzględnie nieważną, z uwagi na złożenie oświadczenia woli przez darczyńców w stanie wyłączenia świadomości w stopniu całkowitym u Ł. P. i w stopniu ograniczonym u powoda.