Uchwała SN z dnia 18 listopada 2015 r., sygn. III CZP 73/15

W stosunkach handlowych między nabywcą prowadzącym sieć sklepów a dostawcą nie jest wyłączone uznanie zastrzeżonej w umowie premii pieniężnej uzależnionej od wielkości obrotów za rabat posprzedażowy niestanowiący opłaty przewidzianej w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.).

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)

SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)

SSN Grzegorz Misiurek

Protokolant Katarzyna Bartczak

w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości "D." S.A. w upadłości likwidacyjnej w B. przeciwko C. sp. z o.o. w W. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 18 listopada 2015 r. zagadnienia prawnego

przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w K. postanowieniem z dnia 8 maja 2015 r.,

"Czy rabat posprzedażowy wypłacany kupującemu przez sprzedawcę w razie osiągnięcia określonej przez strony wielkości sprzedaży stanowi opłatę inną niż marża handlowa, przewidzianą w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)?"

podjął uchwałę:

W stosunkach handlowych między nabywcą prowadzącym sieć sklepów a dostawcą nie jest wyłączone uznanie zastrzeżonej w umowie premii pieniężnej uzależnionej od wielkości obrotów za rabat posprzedażowy niestanowiący opłaty przewidzianej w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.).

Uzasadnienie

Powódka, D. S.A., obecnie w upadłości likwidacyjnej, domagała się zasądzenia od C. sp. z o.o. łącznie kwoty 1.798.442,39 zł tytułem zwrotu nienależnie pobranych w okresie współpracy gospodarczej stron kwot: 1.694.562,93 zł jako rabatu naliczanego od obrotu i 103.879,46 zł za niewykonane usługi reklamowe. Wyrokiem z dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w K. zasądził od pozwanej na rzecz syndyka masy upadłości D. S.A. w upadłości likwidacyjnej kwotę 867.562,39 zł i oddalił w pozostałej części powództwo. W motywach rozstrzygnięcia Sąd ustalił, że strony w dniu 20 lutego 2006 r. zawarły umowę o długoterminowej współpracy gospodarczej w zakresie sprzedaży wytwarzanych przez powódkę elementów wykończenia wnętrz. Na podstawie tej umowy powódka zobowiązała się sprzedawać towary należące do jej oferty, a pozwana miała je włączać do oferowanego przez siebie asortymentu, w celu dalszej ich odprzedaży w należących do niej wielkopowierzchniowych sklepach na terenie całej Polski. Strony założyły stałe zwiększanie sprzedaży nabywanych towarów z zastosowaniem instrumentów ich promocji, uznając to za podstawowy cel umowy. W umowie przewidziano dla pozwanej premię pieniężną (nazywaną po zmianach umowy rabatem), naliczaną od sprzedaży netto zrealizowanej w przyjętym okresie rozliczeniowym. Jedynie rabaty z okresu drugiej połowy 2010 r. Sąd ocenił jako usprawiedliwione, wręcz ekwiwalentne z korzyściami ekonomicznymi powódki z tego okresu. Rabat oddziaływał bowiem pozytywnie na wzrost przychodów i zysków powódki, pozwana zaangażowała się w organizowanie zakupów co było też wynikiem prowadzonej przez nią działalności inwestycyjnej ukierunkowanej na coroczne uruchamianie nawet pięciu obiektów; wynikiem tego była zmiana umowy podwyższająca rabat. Rabat udzielony i zrealizowany przez pozwaną w pozostałym okresie współpracy stron Sąd ocenił jako inną niż marża handlowa opłatę za przyjęcie towaru do sprzedaży. Ponadto, za uzasadnione uznał żądanie zwrotu wydatków poniesionych na usługi reklamowe, wskazując, że powódka płaciła za reklamę cudzego towaru, a przy przyjęciu, że pozwana reklamowała towar powódki, podniósł, że koszty reklamy powinny być w zasadzie odniesione do rzeczywistych kosztów reklamy i powiązane z korzyściami powódki z tej reklamy.