Wyrok SN z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. IV CSK 28/14

Zgodnie z ogólnymi regułami prawa cywilnego, kompetencje stron przy zawieraniu umowy wyznaczają właściwość (natura) stosunku prawnego, ustawa i zasady współżycia społecznego (art. 353¹ k.c.). Strony zawierając umowę mogą ją ukształtować według uznania, byle jej treść lub cel nie sprzeciwiała się tym przesłankom.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Mirosław Bączyk

SSN Iwona Koper

w sprawie z powództwa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. przeciwko K. D. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 listopada 2014 r., skargi kasacyjnej pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 17 lipca 2013 r.,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 17 lipca 2013 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w T. z dnia 27 lutego 2013 r. w ten sposób, że utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w T. w postępowaniu nakazowym w dnia 27 lutego 2013 r., którym nakazano pozwanemu K. D. zapłatę kwoty 76.526,66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 listopada 2010 r. na rzecz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. tytułem zwrotu kosztów dofinansowania wobec nie spełnienia wymogu uzupełnienia wykształcenia rolniczego.

Sąd drugiej instancji ustalił, że pozwany, urodzony 21 czerwca 1984 r., od 31 grudnia 2004 r. przejął gospodarstwo rolne, położone w J., które uprzednio prowadzili jego rodzice. Pozwany w czerwcu 2003 r. ukończył liceum zawodowe w W. uzyskując tytuł zawodowy rolnik, specjalność gospodarka łowiecka, potem uczęszczał do szkoły informatycznej i pomagał w gospodarstwie rodziców. Po nabyciu gospodarstwa pozwany zwrócił się do powódki o dofinansowanie realizacji projektu w zakresie działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" podając, że nie spełnia kryterium kwalifikacji zawodowych, ale uzupełni wykształcenie rolnicze w okresie pięciu lat. W dniu 24 września 2005 r. strony zawarły umowę o dofinansowanie projektu, na podstawie której pozwanemu przyznano pomoc w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" w wysokości 50.000 zł. Pozwany zobowiązał się do wypełnienia oznaczonych obowiązków, w tym uzupełnienia wykształcenia rolniczego i złożenia, przed upływem pięciu lat poczynając od daty rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego, dokumentów potwierdzających uzupełnienie wykształcenia (§ 5). Beneficjent zobowiązał się w wypadku niespełnienia zobowiązań do zwrotu otrzymanej pomocy z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych od dnia wypłacenia pomocy. Powódka pismem z dnia 24 stycznia 2006 r. zwróciła się do pozwanego o wyjaśnienie czy rozpoczął naukę i uzyskała odpowiedź, że zamierza on "rozpocząć edukację w bieżącym roku szkolnym". W okresie od dnia 22 września do dnia 6 listopada 2008 r. pozwany ukończył kurs zawodowy w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w G. uzyskując tytuł zawodowy rolnik. Powódka pismem z dnia 2 lutego 2010 r. wskazała, że warunek uzupełnienie wykształcenia nie został spełniony, ponadto wobec braku trzyletniego stażu pracy w gospodarstwie rolnym na dzień złożenia wniosku nie spełniono kryterium kwalifikacji zawodowych. Zgodnie z prawem polskim, tj. Programem i Uzupełnieniem Programu - Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" (załączniki do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 września 2004 r. oraz z dnia 8 września 2004 r. - Dz. U. Nr 197, poz. 2032), określającym zasady przyjmowania dotacji, za staż pracy w gospodarstwie uznaje się wyłącznie okres, w którym wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu w KRUS jako domownik rolnika oraz okres, w którym rolnik prowadził przejęte gospodarstwo rolne. Pozwany wskazywał, że ma trzyletni staż pracy, gdyż poczynając od 16 roku życia pracował w gospodarstwie rodziców, mimo że nie był ubezpieczony w KRUS. W wyniku wezwania do zapłaty K. D. wniósł pozew o ustalenie, że nie spoczywa na nim obowiązek zapłaty. Powództwo zostało oddalone w braku przesłanki interesu prawnego.