Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2014 r., sygn. IV CSK 229/13

1. Jeżeli niemający tytułu prawnego posiadacz samoistny oddał rzecz (zachowując status posiadacza samoistnego) w faktyczne władanie posiadaczowi zależnemu, roszczenie windykacyjne może być skierowane wyłącznie wobec posiadacza zależnego, np. najemcy.

2. Brak przesłanek do uwzględnienia powództwa windykacyjnego sam przez się nie wyklucza zasadności powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.), np. w razie oddalenia powództwa ze względu na brak legitymacji biernej Skarbu Państwa.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)

SSN Jan Górowski (sprawozdawca)

SSN Anna Owczarek

w sprawie z powództwa A. K. przeciwko P. B., Agencji Nieruchomości Rolnych w W. i Skarbowi Państwa - Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ustalenie oraz o wydanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 stycznia 2014 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 23 października 2012 r.

uchyla zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Okręgowego w B. z dnia 4 lutego 2011 r., sygn. akt ... 197/09 i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w B. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powódka A. K. w pozwie domagała się ustalenia nieważności lub orzeczenia bezskuteczności względnej, zawartej w dniu 10 września 2007 r. między pozwanymi: Agencją Nieruchomości Rolnych (zwaną dalej: ANR) i P. B. umowy dzierżawy działki rolnej o pow. 82,9 ha położonej w D. w Gminie R. oraz stwierdzenia bezskuteczności wobec niej aneksu do tej umowy, na mocy którego dzierżawa została przedłużona do 2022 r. W toku sprawy powódka zgłosiła dalsze żądania: o ustalenie, że spadkobiercy H. M. zostali bezprawnie pozbawieni majątku D. o pow. ponad 333 ha, o ustalenie że pozwanym nie przysługuje skuteczne uprawnienie do władania nieruchomością, o wydanie objętej sporem nieruchomości spadkobiercom i zakazanie zawierania kolejnych umów dzierżawy.

Na wniosek powódki postanowieniem z dnia 26 lipca 2010 r. został wezwany do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Skarb Państwa - Minister Skarbu Państwa.