Uchwała SN z dnia 18 lipca 2012 r., sygn. III CZP 39/12

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)

SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

Protokolant Katarzyna Bartczak

w sprawie z powództwa miasta W. przeciwko M. sp. z o.o. w W. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 18 lipca 2012 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w W.

postanowieniem z dnia 7 marca 2012 r., sygn. akt I ACa 793/11,

"Czy odstąpienie od umowy wzajemnej pozbawia stronę dokonującą takiego odstąpienia roszczenia o zapłatę przez drugą stronę kary umownej, zastrzeżonej na wypadek zwłoki lub opóźnienia za okres poprzedzający odstąpienie od umowy, jeśli strony w umowie nie zastrzegły prawa dochodzenia tej kary również w przypadku odstąpienia od umowy, zastrzegły natomiast karę umowną przysługującą z tytułu odstąpienia od umowy?"

podjął uchwałę:

Roszczenie o zapłatę kary umownej na wypadek zwłoki lub opóźnienia nie przysługuje stronie odstępującej od umowy wzajemnej, jeżeli w umowie zastrzeżono również taką karę w związku z odstąpieniem od umowy.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 23 marca 2011 r. Sąd Okręgowy w W. zasądził od pozwanej M. spółki z o.o. w W. na rzecz powoda Miasta W. kwotę 607.499 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 marca 2010 r. do dnia zapłaty - tytułem kary umownej za opóźnienie w wykonaniu przez pozwaną robót przewidzianych w umowie z dnia 30 marca 2007 r. - oraz kwotę 100.028 zł z odsetkami ustawowymi od 30 marca 2010 r. do dnia zapłaty, tytułem skapitalizowanych odsetek.

Ustalił, że dnia 30 marca 2007 r. strony - powód jako zamawiający i pozwana jako wykonawca - zawarły umowę o rozbudowę budynku. Zakończenie budowy miało nastąpić w terminie 11 miesięcy od dnia przekazania wykonawcy placu budowy. W umowie (postanowienie zawarte w § 9 ust. 1.3) strony uzgodniły, że w przypadku, gdy bieżące kontrole postępu robót wykażą, że nie ma możliwości technicznych wykonania przedmiotu umowy w terminie umownym, a szacowane przez zamawiającego opóźnienie zakończenia choćby jednego z elementów przedmiotu umowy z winy wykonawcy przekracza 30 dni w stosunku do terminu ujętego w harmonogramie rzeczowo-finansowym, zamawiający może odstąpić od umowy z winy wykonawcy i żądać zapłaty kary umownej, która, zgodnie z § 10 ust. 1.3 umowy, wynosić miała 20% wartości wynagrodzenia umownego brutto. Ponadto w § 10 ust. 1.1 umowy strony przewidziały kary umowne w wysokości 0,3% wartości wynagrodzenia umownego brutto za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu robót. Ustalony termin wykonania robót nie został dotrzymany. W związku z zaistniałym opóźnieniem w realizacji robót powód w dniu 4 lipca 2008 r. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Wcześniej, w dniu 3 lipca 2008 r., oświadczenie o odstąpieniu od umowy złożyła również pozwana. Pismem z dnia 9 października 2008 r., powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 605.913 zł tytułem kar umownych z tytułu opóźnienia w realizacji robót. Kwota ta, mimo wezwania, nie została zapłacona przez pozwaną.