Wyrok SN z dnia 7 czerwca 2011 r., sygn. II PK 256/10

W sprawie z powództwa pracownika o zapłatę wynagrodzenia za pracę, pozwany pracodawca nie może potrącić swojej wierzytelności (nawet objętej tytułem wykonawczym), wynikającej z uprzedniego pobrania przez pracownika nienależnego (zawyżonego) wynagrodzenia (art. 498 § 1 k.c. w związku z art. 87 § 1 pkt 2 k.p. i art. 505 pkt 4 k.c. oraz art. 300 k.p.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca), Jolanta Strusińska-Żukowska.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 czerwca 2011 r. sprawy z powództwa Romana S. przeciwko B.-C.I. Spółce z o.o. w G. o wy­nagrodzenie za pracę, wydanie świadectwa pracy, odszkodowanie i ekwiwalent pie­niężny za urlop wypoczynkowy i zapłatę premii, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy z dnia 9 lipca 2010 r. […]

o d d a l i ł  skargę.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy wyrokiem z 9 lipca 2010 r. oddalił apelację pozwanej Spółki z o.o. B.-C.I. w G. od wyroku Sądu Rejonowego w Lubinie z 1 kwietnia 2010 r. zasądzającego na rzecz powoda Roma­na S.: 18.992,15 zł tytułem wynagrodzenia za pracę z odsetkami poczynając od 11 maja 2006 r., 4.909,81 zł tytułem ekwiwalentu za urlop z odsetkami od 11 listopada 2006 r. i 4.500 zł z tytułu odszkodowania w związku z rozwiązaniem przez powoda umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 55 § 1¹ k.p.).

Powód był członkiem zarządu w pozwanej Spółce zatrudnianym jako prezes zarządu - dyrektor naczelny od 1 kwietnia 2005 r. Po odwołaniu go z funkcji w maju 2006 r. powstał spór sądowy, w którym powód dochodził wynagrodzenia za pracę, ekwiwalentu za urlop i odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy. Pozwana zarzucała, że umowa o pracę była nieważna, gdyż nie została zawarta w imieniu Spółki przez pełnomocnika wyznaczonego przez zgromadzenie wspólników, stąd z braku ochrony potrącała z wynagrodzenia za pracę powoda swoją wierzytelność (za­liczki pobrane przez powoda z kasy Spółki). W odrębnym procesie dochodziła zawy­żonego i nienależnie pobranego przez powoda wynagrodzenia od kwietnia 2005 r. oraz premii 9.000 zł. Powództwo pozwanej oddalił Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lubi­nie wyrokiem z 12 kwietnia 2007 r. […]. Stwierdził, że choć umowa o pracę z 31 paź­dziernika 2005 r. była nieważna, gdyż Spółki nie reprezentował ustanowiony pełno­mocnik, to nawiązano ją konkludentnie, skoro powód pracował i wypłacano mu wy­nagrodzenie. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy uwzględnił w części apelację pozwanej i wyrokiem z 30 sierpnia 2007 r. […] zmienił wyrok z 12 kwietnia 2007 r. i zasądził od pozwanego Romana S. na rzez Spółki kwotę 13.500 zł na podstawie art. 405 k.c. w związku z art. 300 k.p. - wynikającą z nienależnego zawyżenia wynagrodzeń powoda o 1.500 zł od kwietnia do grudnia 2005 r. - z odsetkami, a dalej idące powództwo oddalił, przyjmując, że od stycznia 2006 r. przysługiwało mu wynagrodzenie 4.500 zł, na które Spółka zgadzała się. Odnosi się to również do premii 9.000 zł wypłaconej w grudniu 2005 r. Wierzytelność wynikającą z wyroku z 30 sierpnia 2007 r. […], Spółka postawiła do potrącenia z roszczeniami dochodzonymi przez powoda w obecnej sprawie (o wynagrodzenie za pracę, ekwiwalent za urlop i odszkodowanie w związku z rozwiązaniem umowy o pracę) na rozprawie 14 kwietnia 2009 r. Wcześniej - pismem z 6 września 2007 r. - powód złożył Spółce oświadczenie o potrąceniu kwoty 17.000 zł wynikającej z wyro­ku z 30 sierpnia 2007 r. ze swojej wierzytelności wynikającej z udzielenia Spółce po­życzki w kwocie 34.000 zł. Komornik sądowy 6 października 2008 r. na wniosek Spółki umorzył postępowanie egzekucyjne przeciwko powodowi prowadzone na podstawie wyroku Sądu Okręgowego z 30 sierpnia 2007 r. Rozpatrując sprawę Sąd Rejonowy ustalił, że od kwietnia do października 2006 r. pozwana Spółka dokony­wała potrąceń bądź wstrzymywała wynagrodzenia powoda, który wobec niewypłaca­nia całości wynagrodzenia rozwiązał umowę o pracę z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę. Sąd uznał, że potrącenia z wynagrodzenia w okresie zatrudnienia powoda były nieuprawnione i sprzeczne z przepisami prawa (art. 87 i art. 91 k.p.). Sąd Rejonowy nie uwzględnił zarzutu pozwanej potrącenia kwoty 24.000 zł tytułem zaliczki pobranej przez powoda, gdyż nie mieści się ona w katalogu wie­rzytelności z art. 87 k.p. ani zarzutu potrącenia wierzytelności wynikającej z wyroku z 30 sierpnia 2007 r., gdyż wcześniej powód zgłosił potrącenie z tą wierzytelnością swojej wierzytelności z udzielonej Spółce pożyczki w kwocie 34.000 zł (pismem z 6 września 2007 r., a więc przed 14 kwietnia 2009 r.).