Wyrok SN z dnia 12 marca 2010 r., sygn. II PK 279/09

Zwolnienie nauczyciela może się odbyć, gdy rzeczywiście nie ma możliwości przydzielenia mu odpowiedniej liczby godzin. Przydzielenie zajęć innym nauczycielom w ramach godzin ponadwymiarowych, które mogłyby uzupełnić obowiązkowe pensum zwalnianego, może więc budzić wątpliwości.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

w sprawie z powództwa S. P. przeciwko Szkole Podstawowej w M. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 marca 2010 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 22 maja 2009 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń w S. wyrokiem z dnia 22 maja 2009 r. oddalił apelację powoda S. P. od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie z jego powództwa przeciwko Szkole Podstawowej w M. o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne. Sąd Okręgowy uznał za własną podstawę faktyczną i prawną przyjętą w wyroku Sądu pierwszej instancji. Z ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego wynika, że powód zatrudniony był w pozwanej szkole jako nauczyciel dyplomowany; posiada kwalifikacje do prowadzenia nauczania zintegrowanego, matematyki, informatyki i techniki. Nabył on także uprawnienia do wcześniejszej emerytury. W latach szkolnych 2005 - 2007 prowadził w klasach IV - VI zajęcia z matematyki oraz zajęcia z informatyki. W roku 2008 r. doszło do zredukowania godzin do dyspozycji dyrektora, w ramach których prowadzone były zajęcia informatyczne. Ponadto dyrektor Szkoły podjął decyzję o zamianie pozostałych godzin do dyspozycji dyrektora na zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze. W związku z tym zaszła konieczność zmiany planu nauczania. W nowym planie przyznano powodowi 5 godzin informatyki, 2 godziny techniki i 2 godziny zajęć sportowych. W związku z opinią Ministerstwa Edukacji Narodowej, w której stwierdzono, że zajęcia sportowe nie mogą być wliczanie do pensum nauczycielskiego, dyrektor pozwanej stwierdził, że mógłby powodowi przydzielić jedynie 5 godzin informatyki i 2 godziny techniki, co nie wyczerpywałoby wymaganego 1/2 pensum W związku z tym w dniu 15 maja 2008 r. wręczył powodowi pismo o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia z dniem 31 sierpnia 2008 r., uzasadniając to zmianą szkolnego planu nauczania spowodowaną redukcją godzin pozostających w dyspozycji dyrektora uniemożliwiającą kontynuowanie zajęć informatycznych w dotychczasowym rozmiarze, zbyt małą ilością godzin matematyki dla dwóch nauczycieli tego przedmiotu. Powołał się także na opinię Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z którą wliczanie do pensum nauczycielskiego zajęć sportowych i dydaktyczno - wyrównawczych jest niezgodne z prawem. Na podstawie tych ustaleń Sąd Rejonowy przyjął, że nastąpiła zmiana planu nauczania, w wyniku której pozwana szkoła nie miała możliwości przydzielenia powodowi połowy obowiązkowego wymiaru zajęć (1/2 pensum - 9 godzin), stąd decyzja o rozwiązaniu stosunku pracy powodem miała swoje oparcie w przepisie art. 20 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 22 ust. 2 zdanie 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 96, poz. 674 ze zm.). Stwierdził, że do pensum nauczycielskiego, wynikającego z art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela, nie wlicza się zajęć nauczyciela wynikających z zadań statutowych szkoły takich jak zajęcia sportowe, kółko matematyczne, zajęcia wyrównawczo - dydaktyczne. Są one realizowane poza pensum - w ramach obowiązującego 40 godzinnego tygodniowego czasu pracy nauczyciela. Sąd Rejonowy nie zaaprobował stanowiska powoda, że z przydzielonych innemu nauczycielowi matematyki - E. M. - 12 godzin matematyki można by 4 godziny "oddać" powodowi tak, aby miał wymagane pensum. Stwierdził, że wówczas pozostałe temu nauczycielowi godziny nie wyczerpywałyby 1/2 pensum nauczycielskiego, gdyż pozostałoby jedynie 8 godzin matematyki wliczanych do pensum, pozostałe zaś 3 godziny zajęć rewalidacyjnych i 1 godzina koła matematycznego nie mogłyby być ujęte w tym pensum. W rezultacie rodziłoby to konieczność zwolnienia tego właśnie nauczyciela (któremu już i tak obniżono pensum) w miejsce powoda. Sąd podkreślił, że decyzje kadrowe należą do kompetencji dyrektora szkoły. Ze swojej strony Sąd Okręgowy dodał, że wybór powoda do zwolnienia nie można uznać za rażąco dowolny. E. M., mająca równoprawne kwalifikacje zawodowe z powodem, całe swoje życie zawodowe przepracowała jak nauczyciel matematyki (powód jedynie 3 lata). Jest ona w trakcie cyklu nauczania matematyki w klasach (4 i 5 klasa), powód ten cykl zakończył (6 klasa). Ponadto nauczycielka ta, inaczej niż powód, posiada inne kwalifikacje pożądane przez szkołę (rewalidacja, nauczanie indywidualne). Ponadto dyrektor Szkoły poznał opinię Ministerstwa Edukacji Narodowej tuż przed Radą Pedagogiczną w dniu 15 maja 2008 r. i nie ma dowodu, że motorem jego działań była chęć uniemożliwienia dalszego zatrudniania powoda. Powód nie wskazał, na czym miałoby polegać naruszenie zasad współżycia społecznego, a także brak jest podstaw, aby porównywać jego sytuację do sytuacji nauczycieli, którym, zdaniem powoda, przydzielono jego kosztem prowadzenie chóru, zajęcia rewalidacyjne, nauczanie indywidualne, gdyż nie ma on stosownych kwalifikacji do prowadzenia tych zajęć.