Uchwała SN z dnia 17 czerwca 2010 r., sygn. III CZP 38/10

SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący), SSN Dariusz Dończyk, SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Elżbiety Marii B. przeciwko Magdalenie Marii W. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 17 czerwca 2010 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w G. postanowieniem z dnia 2 lutego 2010 r., sygn. akt I ACa 460/09,

"Czy dłużnik zobowiązany na podstawie umowy przedwstępnej do sprzedaży oznaczonej nieruchomości zachowuje legitymację bierną w procesie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli o sprzedaży tej nieruchomości, jeżeli w toku procesu zbył ją na rzecz osoby trzeciej?"

podjął uchwałę:

Przepis art. 192 pkt 3 k.p.c. ma zastosowanie w wypadku zbycia nieruchomości przez dłużnika w toku sprawy o zobowiązanie go do złożenia oświadczenia woli o zawarciu przyrzeczonej umowy sprzedaży tej nieruchomości.

Uzasadnienie

Wątpliwość przedstawioną w przedstawionym do rozstrzygnięcia zagadnieniu prawnym Sąd Apelacyjny w G. powziął przy rozpoznawaniu apelacji pozwanej Małgorzaty W. od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 30 września 2008 r. Wyrokiem tym Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo Marii B. i zobowiązał pozwaną Małgorzatę W. do złożenia oświadczenia woli o sprzedaży powódce nieruchomości lokalowej - mieszkania wraz z odpowiednim udziałem w prawie użytkowania wieczystego działki i we współwłasności części domu przeznaczonych do wspólnego korzystania - w wykonaniu przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 6 stycznia 2006 r., za cenę w wysokości 240 000 zł.

Z dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika, że powódka zawarła w formie aktu notarialnego przedwstępną umowę sprzedaży tego lokalu z Janiną Zofią Ś. Po jej śmierci pozwana, będąca jej spadkobierczynią, odmówiła wykonania umowy przedwstępnej i zwróciła powódce uiszczoną przy podpisaniu umowy zaliczkę. W toku procesu o nakazanie złożenia oświadczenia woli pozwana darowała ten lokal swemu synowi Karolowi W., który ustanowił na jej rzecz służebność osobistą mieszkania. Następnie, także w toku procesu, Karol W. zawarł umowę zamiany tego lokalu z Ewą i Henrykiem P. Małżonkowie P. zostali ostatecznie wpisani do księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości lokalowej jako właściciele. Nabywcy nieruchomości nie wstąpili do procesu w miejsce pozwanej Małgorzaty W. Roszczenia powódki o zawarcie przyrzeczonej umowy sprzedaży zostało prawomocnie wykreślone z księgi wieczystej w toku postępowania apelacyjnego w niniejszej sprawie.