Postanowienie SN z dnia 27 maja 2010 r., sygn. III CZP 27/10

Do wpisu hipoteki przymusowej, której przedmiotem jest nieruchomość, stanowiąca współwłasność łączną, konieczne jest istnienie tytułu wykonawczego wystawionego na oboje małżonków. 

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

Protokolant Bożena Nowicka

w sprawie z wniosku Skarbu Państwa-Dyrektora Izby Celnej w K. przy uczestnictwie Wiktora M. i Krystyny M. o wpis, na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 maja 2010 r., na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w G. postanowieniem z dnia 20 stycznia 2010 r., sygn. akt III Ca 1/10,

"Czy administracyjny tytuł wykonawczy wystawiony tylko przeciwko podatnikowi może być podstawą wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka?"

odmawia podjęcia uchwały.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w G. rozpoznawał apelację wnioskodawcy Skarbu Państwa -Dyrektora Izby Celnej w K. od postanowienia Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 16 listopada 2009 r. w sprawie o wpis hipoteki przymusowej zwykłej w księdze wieczystej nieruchomości, będącej własnością uczestników postępowania Wiktora M. i Krystyny M. pozostających w ustawowej wspólności małżeńskiej.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy uchylił wpis dokonany przez referendarza sądowego i oddalił wniosek o dokonanie wpisu wymienionej hipoteki. Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd wskazał art. 6269 k.p.c., stwierdzając w uzasadnieniu, że dołączony do wniosku administracyjny tytuł wykonawczy o zobowiązaniu podatkowym nie stanowi wystarczającej podstawy wnioskowanego wpisu, ponieważ dotyczy on jedynie uczestnika postępowania, podczas gdy w księdze wieczystej ujawnione jest prawo własności na rzecz uczestnika i uczestniczki postępowania, będących w ustawowej wspólności majątkowej. Powołał się ponadto na obszerne orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym podstawę wpisu hipoteki przymusowej zwykłej na nieruchomości stanowiącej przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej może stanowić jedynie tytuł wykonawczy wystawiony na obojga małżonków. Wynika to z roli szczególnego środka egzekucyjnego, jaką pełni hipoteka przymusowa, skoro zatem art. 27c ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1254 ze zm. dalej jako u.p.e.a.) wymaga do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, aby tytuł wykonawczy był wystawiony na oboje małżonków, to również wpis hipoteki przymusowej do księgi wieczystej wymaga spełnienia tej przesłanki.