Wyrok SN z dnia 9 października 2008 r., sygn. II KK 196/08

1. Skazany jednoznacznie dał do zrozumienia, że nie radzi sobie z samodzielnym występowaniem w sprawie, a co najmniej oczekuje od Sądu dalej idących wyjaśnień odnośnie swojej sytuacji procesowej. Sąd Odwoławczy takich informacji nie udzielił skazanemu (traktując jego wypowiedzi jedynie jako zarzuty skierowane wobec Sądu pierwszej instancji). Tym samym Sąd ten naruszył zasadę informowania stron o ich sytuacji procesowej wyrażoną w art. 16 § 2 k.p.k., której funkcjonowanie jest związane z dyrektywą lojalności wobec stron i innych uczestników postępowania, a przez to także z prawem do rzetelnego procesu wyrażoną w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP i art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

2. Zarówno w toku postępowania przygotowawczego, jak i na rozprawie, co najmniej dwukrotnie odbierano od W. T. oświadczenia o jego stanie majątkowym. W ich świetle, a także ustalonych przez organy prowadzące proces okolicznościach sprawy, zdawało się nie budzić wątpliwości to, że jest on osobą bezrobotną utrzymującą się z prac dorywczych i jaki z tego tytułu osiąga dochód. Jak wydaje się zatem, tylko w sytuacji, gdyby istniały wątpliwości co do rzetelności tych oświadczeń i poprawności dokonanych ustaleń, rzeczywiście niezbędne było wzywanie oskarżonego o dodatkowe udokumentowanie jego sytuacji majątkowej. Z całą pewnością natomiast, zawsze wezwanie takie winno wiązać się ze wskazaniem, przedłożenia jakich konkretnych dokumentów oczekuje od strony Sąd.