Wyrok SN z dnia 15 października 2008 r., sygn. I CSK 175/08

Artykuły 68 i 69 Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzeczypospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. (Dz.U. z 1994 r. Nr 11, poz. 38), nie stanowią podstawy obowiązku stosowania przez sądy polskie - przy ocenie prawnej stanu faktycznego sprawy zaistniałego przed wejściem w życie tego Układu - postanowień drugiej dyrektywy Rady z dnia 19 grudnia 1976 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w Państwach Członkowskich dla spółek w rozumieniu art. 58 akapit drugi Traktatu w celu uzyskania ich równoważności dla ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich w zakresie tworzenia spółki akcyjnej, jak również utrzymania i zmian jej kapitału (Dz.Urz.W.E. z dnia 31 stycznia 1977 r.),  ani przez stosowanie bezpośrednie, ani w drodze prowspólnotowej wykładni obowiązujących wówczas przepisów.

Sędzia SN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)

Sędzia SN Hubert Wrzeszcz

Sędzia SN Dariusz Zawistowski

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tadeusza O. przeciwko Narodowemu Bankowi Polskiemu w W. i Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Finansów o odszkodowanie, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 15 października 2008 r. skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 sierpnia 2007 r.

oddalił skargę kasacyjną i odstąpił od obciążenia powoda kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 14 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo Tadeusza O. o zasądzenie solidarnie od Narodowego Banku Polskiego i Skarbu Państwa - Ministra Finansów kwoty 1 006 200 000 zł ustalając, że w dniu 8 kwietnia 1992 r. powód złożył oświadczenie, iż nabył od Davida B. udziały w Pierwszym Komercyjnym Banku S.A. w L. (dalej: "Bank") za kwotę 40 000 000 zł (wszystkie kwoty w złotych przed denominacją), która miała być zapłacona w trzech ratach. Tym samym powód stał się właścicielem 40% kapitału akcyjnego Banku. W dniu 17 czerwca 1992 r. powód i David B. uzgodnili odstąpienie od umowy. Pięć dni później Bank zajął akcje na poczet długu. Pismem z dnia 17 lipca 1992 r. Prezes Narodowego Banku Polskiego (dalej: "Prezes NBP") odmówił przeniesienia prawa własności akcji z powoda na Davida B. W piśmie z dnia 7 sierpnia 1992 r. zwrócił uwagę na konieczność przygotowania programu naprawczego i restrukturyzacji w celu poprawienia sytuacji finansowej Banku, który w 1992 r. miał straty sięgające kwotę 1 063 043 000 000 zł. Decyzją z dnia 6 lutego 1993 r. Prezes NBP na podstawie art. 105 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe (jedn. tekst: Dz.U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 ze zm. - dalej: "Pr.bank.") ustanowił zarząd komisaryczny w Pierwszym Komercyjnym Banku S.A. w L., najpierw na 6 miesięcy, a następnie termin ten przedłużył do dnia 7 listopada 1993 r. Obowiązkiem tego zarządu, który zastąpił władze Banku i organy spółki, było opracowanie i uzgodnienie z Prezesem NBP programu uzdrowienia gospodarki Banku i zapewnienie jego wykonania.