Uchwała SN z dnia 13 grudnia 2007 r. sygn. III CZP 100/07

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Iwona Koper

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

Protokolant Bożena Nowicka

w sprawie z powództwa Towarzystwa Ubezpieczeń

"ERGO HESTIA" S.A. z siedzibą w S

przeciwko Tomaszowi Ś i Towarzystwu Ubezpieczeń

i Reasekuracji "Warta" S.A. z siedzibą w W

o zapłatę,

po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym

w dniu 29 listopada 2007 r.,

zagadnienia prawnego przedstawionego

przez Sąd Apelacyjny w P

postanowieniem z dnia 5 czerwca 2007 r.,

"Czy w świetle art. 65 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 50 poz. 601 z późn. zm.) za siłę wyższą uznać można działania osób trzecich stanowiące nagły, gwałtowny i nieprzewidywalny atak przeprowadzony przy użyciu podstępu polegającego na podszyciu się za funkcjonariuszy władzy publicznej (policji)?"

podjął uchwałę:

Utrata przesyłki na skutek rozboju połączonego z zatrzymaniem samochodu ciężarowego pod pozorem policyjnej kontroli drogowej nie jest wynikiem działania siły wyższej w rozumieniu art. 65 ust. 2 zdanie pierwsze in fine ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.).

Uzasadnienie

Towarzystwo Ubezpieczeń „Ergo Hestia” - Spółka Akcyjna zawarło z Pekaes „M” - Spedytor - Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej spedytora i przewoźnika drogowego w ruchu krajowym i międzynarodowym. Spółka Pekaes „M” zawarła z kolei umowę przewozu z B Polska - Spółką z ograniczona odpowiedzialnością. Spółka B Polska zleciła spółce Pekaes „M” przewóz środków ochrony roślin. Spółka Pekaes „M” powierzyła przewóz tych środków Tomaszowi Ś, ubezpieczonemu w Towarzystwie Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta”. W dniu 4 maja 2005 r., około godziny 14, w miejscowości S, na drodze Wyszogród - Płock, dokonano napadu rabunkowego na Emila P, kierującego samochodem ciężarowym przewożącym środki ochrony roślin. Napastnikami byli dwaj nieustaleni mężczyźni, poruszający się samochodem VW „vento”, często wówczas używanym przez policję, ubrani w mundury policyjne i czapki policjantów ruchu drogowego. Sprawcy pozorując kontrolę drogową i używając sygnałów świetlnych oraz „lizaka” zatrzymali Emila P i nakazali mu opuszczenie samochodu, którym kierował, oraz udanie się do samochodu VW „vento”. Tam go obezwładnili, grożąc nieustalonym przedmiotem przyłożonym do klatki piersiowej, po czym nałożyli mu worek na głowę. Napadnięty był przez około półtorej godziny wożony samochodem przestępców. Po przywiezieniu w okolice miejsca napadu, został porzucony. Gdy jeden ze sprawców woził go, drugi odjechał samochodem ciężarowym wraz z ładunkiem o wartości 1 205 195,33 zł. W związku z utratą przesyłki Towarzystwo Ubezpieczeń „Ergo Hestia” wypłaciło nadawcy, spółce B Polska, w wykonaniu zawartej z nią umowy ubezpieczenia, odszkodowanie w wysokości 1 205 195,33 zł, a następnie wystąpiło na podstawie art. 828 § 1 k.c. z roszczeniem regresowym wobec Tomasza Ś i Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji „Warta”.