Wyrok SN z dnia 23 stycznia 2007 r., sygn. III CSK 338/06

Artykuł 422 k.c. nie obejmuje osoby, która pomogła w ukryciu szkody już wyrządzonej przez sprawcę, chyba że osoba ta jeszcze przed wyrządzeniem szkody zapewniła sprawcę o gotowości udzielenia pomocy do jej ukrycia lub świadomie skorzystała z tej rzeczy.

Sędzia SN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) Sędzia SN Gerard Bieniek (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa L. Zakładów Przemysłu Spirytusowego "P." S.A. w L. przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Izby Celnej w B.P. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 23 stycznia 2007 r. skargi kasacyjnej powoda i pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 31 maja 2006 r. uchylił zaskarżony wyrok w części uwzględniającej powództwo oraz w części oddalającej apelację strony pozwanej i orzekającej o kosztach procesu i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego; oddalił skargę kasacyjną strony powodowej.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2005 r. Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od pozwanego Skarbu Państwa - Dyrektora Izby Celnej w B.P. na rzecz L. Zakładów Przemysłu Spirytusowego „P.”, S.A. kwotę 1 322 896 zł z odsetkami i ustalając, że w dniu 6 grudnia 1994 r. pomiędzy stroną powodową a firmą „P.S.” Ltd. w S. został zawarty na czas określony do dnia 31 grudnia 1995 r. kontrakt, którego przedmiotem było dostarczenie przez powoda tej firmie jako kupującemu spirytusu rektyfikowanego 95° w butelkach o pojemności 0,5 litra i 1 litra w ilościach odpowiednio 1 500 000 i 700 000 butelek. W imieniu kupującego działał jako pełnomocnik Piotr B., a całkowita wartość kontraktu została określona na kwotę 1 990 000 dolarów amerykańskich.

W dniu 9 maja 1995 r., po wpłaceniu przez kupującego na rzecz powoda kwoty 46 080 dolarów amerykańskich, powód sprzedał ukraińskiej firmie 36 000 butelek spirytusu, które nabywca odebrał własnym transportem z przedsiębiorstwa powoda. Na fakturach z dnia 9 maja 1995 r. wykazano, że towar podlega stawce podatku 0%. Odprawa celna towaru odbyła się dnia 9 maja 1995 r. w Oddziale Celnym w L., a w dniu 10 maja 1995 r. towar miał być dostarczony do Oddziału Celnego w K. celem jego wywozu za granicę. Transport odbywał się dwoma samochodami odbiorcy TIR, a ochronę transportu świadczyła na zlecenie powoda Agencja Detektywistyczna „M.”. Na oba transporty po 18.000 butelek wystawione zostały tzw. jednolite dokumenty administracyjne SAD. W dniu 9 maja 1995 r. dyrektor Urzędu Celnego w T. wydał dwie decyzje o dopuszczeniu spirytusu do wywozu za granicę ze wskazaniem Oddziału Celnego w K. jako oddziału odbiorczego. W Oddziale tym towar do dnia 10 maja 1995 r. miał przekroczyć granicę polsko-białoruską, czego dowodem i potwierdzeniem na dokumentach SAD powinno być ostemplowanie pieczęcią Oddziału Celnego w K. (z datownikiem) wraz formułą „Towar wystąpił za granicę” oraz okrągłą pieczątką VAT z numerem i datownikiem. Ustalono, że istotnie w obu dokumentach SAD funkcjonariusze celni potwierdzili w ten sposób, że w dniu 10 maja 1995 r. nastąpił wywóz spirytusu za granicę. W rzeczywistości przeznaczony na eksport spirytus nie przekroczył granicy polsko-białoruskiej w K., ustalono bowiem, że dwa samochody TIR przewożące ładunek nie wyjechały z polskiego obszaru celnego. Jeden z funkcjonariuszy celnych pełniący służbę w Oddziale Celnym w K. po stronie białoruskiej Adam Z. dokonał odprawy celnej dwóch kompletów dokumentów SAD i dokumentów TIR, dotyczących 36 000 butelek spirytusu, bez obecności na przejściu granicznym samochodów z towarem. Fikcyjnej odprawy towaru za granicę dokonał w zamian za obietnicę korzyści majątkowej w kwocie 7500 dolarów amerykańskich, a do dokonania przestępstwa przyznał się w dniu 12 maja 1995 r., o czym służby celne zawiadomiły powoda.