Uchwała SN z dnia 26 października 2006 r. sygn. I KZP 22/06

Skorzystanie przez świadka z prawa odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k.) może nastąpić także przez złożenie oświadczenia (art. 186 § 1 k.p.k.) na piśmie.

Przewodniczący: Prezes SN L. Paprzycki (sprawozdawca).

Sędziowie SN: J. Skwierawski, J. Sobczak.

Prokurator Prokuratury Krajowej: A. Herzog.

Sąd Najwyższy w sprawie Jana S., po rozpoznaniu przedstawionego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w T., postanowieniem z dnia 8 czerwca 2006 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Czy prawo świadka do odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k.) może być zrealizowane w formie jego oświadczenia na piśmie, przesłanego sądowi przed rozprawą?"

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

UZASADNIENIE

Przekazane Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne wyłoniło się w następującej sytuacji procesowej.

W sprawie rozpoznawanej w postępowaniu odwoławczym przez Sąd Okręgowy w T., Jan S. został oskarżony o fizyczne i psychiczne znęcanie się nad swoim rodzeństwem (art. 207 § 1 k.k.). Akt oskarżenia zawierał wniosek o przesłuchanie pokrzywdzonych, a także siostrzeńców i matki oskarżonego. Matka i jeden z siostrzeńców stawili się na rozprawę, po czym skorzystali z prawa odmowy złożenia zeznań. Ponieważ pozostali świadkowie nie stawili się, zostali wezwani ponownie, jednak z pouczeniem, że mogą skorzystać z prawa odmowy zeznań, przesyłając sądowi pisemne oświadczenie. Takie oświadczenia nadesłali, a Sąd Rejonowy wydając wyrok uniewinniający, pominął dowody z ich zeznań. We wniesionej na niekorzyść oskarżonego apelacji prokurator zarzucił obrazę przepisów postępowania - art. 182 § 1 k.p.k., przez błędne pouczenie świadków o prawie odmowy zeznań, a także art. 143 § 1 pkt 2 i art. 11 k.p.k. oraz art. 174 k.p.k., przez zastąpienie dowodów z zeznań świadków ich pisemnymi oświadczeniami, w których odmówili złożenia zeznań, pomimo obowiązku bezpośredniego przeprowadzenia dowodu z ich zeznań także w tym zakresie.