Wyrok SN z dnia 9 sierpnia 2005 r. sygn. III UK 89/05

Ustalenie w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (art. 58 § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski

Sędziowie SN: Zbigniew Hajn (sprawozdawca), Józef lwulski

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2005 r. sprawy z odwołania Józefa S. - Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego S.-P. s.j. w S. i Moniki Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w P. o podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu, na skutek kasacji Józefa S. -Przedsiębiorstwa Budowlano Usługowego S.-P, s.j. w S. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 3 grudnia 2004 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w P. decyzją z dnia 10 lipca 2002 r. stwierdził, że Monika Z. nie podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w Przedsiębiorstwie Budowlano - Usługowym „S.-P.” od 1 listopada 2002 r. „do nadal”.

W odwołaniu od tej decyzji Monika Z. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji. Jej pracodawca Józef S. wniósł podobnie. Wyrokiem z 30 kwietnia 2004 r. Sąd Okręgowy w Krośnie - Ośrodek Zamiejscowy w Przemyślu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż Monika Z. podlegała ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w Przedsiębiorstwie Budowlano - Usługowym „S.-P.” s.j. w S. w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 stycznia 2003 r. Sąd ustalił, że Monika Z. zawarła z PBU „S.-P.” umowę o pracę na czas określony od 1 lutego 2002 r. do 31 stycznia 2003 r. W treści umowy podano, że wnioskodawczyni będzie zatrudniona w charakterze sprzedawcy w S. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2.960 zł, wynagrodzenie podstawowe 760 zł plus premia miesięczna 2.200 zł. Jako dzień rozpoczęcia pracy podano 1 luty 2002 r. Do ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni została zgłoszona 6 lutego 2002 r, w dniu 7 lutego 2002 r. uzyskała zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy na stanowisku sprzedawcy. W chwili zawarcia umowy o pracę była w ciąży. Wnioskodawczyni podjęła i wykonywała pracę w sklepie w S. Podpisała też umowę o odpowiedzialności materialnej. Do jej obowiązków należała obsługa klientów sklepu i baru działającego przy sklepie, obsługa kasy fiskalnej, przyjmowanie towarów, układanie na półkach, sprzątanie miejsca pracy. Wspólnie z wnioskodawczynią w sklepie w S. zatrudnione były też inne pracownice. Za luty 2002 r. wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 760 zł brutto i premię w wysokości 2.200 zł brutto. Ta kwota stała się podstawą do ustalenia wymiaru świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Od 4 marca do 24 kwietnia 2002 r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim. Za pierwsze 35 dni niezdolności do pracy pracodawca dokonał naliczenia wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. Za pozostały okres wypłacono zasiłek chorobowy. Od 25 kwietnia 2002 r. wnioskodawczyni otrzymała urlop macierzyński i zasiłek macierzyński, a od 24 października do 22 grudnia tego roku zasiłek opiekuńczy. Wymiar zasiłku chorobowego i macierzyńskiego został naliczony na podstawie wynagrodzenia za jeden pełny przepracowany miesiąc, tj. luty 2002 r. W grudniu 2002 r. Monika Z. powróciła do pracy na poprzednie stanowisko i pracodawca wypłacił jej wówczas 202,67 zł brutto tytułem wynagrodzenia za okres od 23 listopada 2002 r. do 31 grudnia 2002 r. oraz 800 zł brutto za okres od 1 do 31 stycznia 2003 r. Wnioskodawczyni pracowała do 3 stycznia 2003 r, a następnie do zakończenia umowy o pracę korzystała z urlopu wypoczynkowego. Dnia 31 stycznia 2003 r. uczestniczyła w spisie towarów z natury w sklepie w S. jako osoba odpowiedzialna materialnie. Z ubezpieczeń społecznych została wyrejestrowana 1 listopada 2003 r. Dnia 1 kwietnia2004 r. zawarła umowę o pracę na czas określony do 31 grudnia 2004 r. na stanowisku sprzedawcy w Hucie P.