Wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., sygn. I UK 99/04

Prawo do renty okresowej przyznanej z powodu niezdolności do pracy ustaje z upływem okresu, na jaki zostało przyznane (art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) i podlega przy­wróceniu tylko wtedy, gdy w ciągu 18 miesięcy od ustania tego prawa ubezpie­czony ponownie stał się niezdolny do pracy (art. 61 tej ustawy).

Przewodniczący SSN Józef Iwulski,

Sędziowie SN: Andrzej Wasilewski (spra­wozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 stycznia 2005 r. sprawy z wniosku Barbary C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.-B. o rentę z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji wniosko­dawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 maja 2003 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w Katowicach wyrokiem z dnia 20 maja 2003 r. [...] oddalił apelację wnioskodawczyni - Barbary C. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bielsku-Białej z dnia 11 czerwca 2001 r. [...] oddalającego jej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w B.-B. z dnia 8 listopada 2000 r., odmawiającej wnioskodawczyni prawa do renty na okres po 1 grudnia 2000 r. W rozpoznawanej sprawie Sądy obu instancji ustaliły, iż: (a) na podstawie wniosku z dnia 30 września 1997 r. decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 grudnia 1997 r. została przyznana wnioskodawczyni renta okre­sowa do dnia 30 września 2000 r.; (b) w dniu 27 września 2000 r. wnioskodawczyni złożyła nowy wniosek o przyznanie jej renty, który wobec orzeczenia lekarza orzecz­nika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 października 2000 r., że wniosko­dawczyni jest zdolna do pracy, został załatwiony decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 listopada 2000 r. odmawiającą przyznania renty; (c) następnie, w toku postępowania sądowego biegli lekarze sądowi w opinii z dnia 26 marca 2003 r. stwierdzili, że w okresie od 2001 r. do lutego 2003 r. u wnioskodawczyni brak było podstaw uzasadniających stwierdzenie jej niezdolności do pracy; dopiero aktualnie stan zdrowia wnioskodawczyni uległ pogorszeniu w porównaniu z jej stanem zdrowia z dnia 28 lutego 2001 r., co prowadzi do wniosku, że w okresie od lutego 2003 r. do lutego 2004 r. wnioskodawczyni była częściowo niezdolna do pracy. Nawiązując do powyższych ustaleń faktycznych, Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdził w szczególności, że w rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu jest odpowiedź na pytanie, czy wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy w rozumie­niu art. 57 pkt 1 w związku z art. 12 i art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o eme­ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), a w tej sytuacji, pomimo że Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe na podstawie akt rentowych oraz opinii biegłego psychiatry, który ustalił, że występujące dolegliwości nie powodują niezdolności do pracy: „Mając na uwadze podnoszone przez pełnomocnika odwołującej się okoliczności oraz długotrwałość występowania schorzenia, Sąd Apelacyjny powziął wątpliwość, czy na pewno apelująca jest zdolna do pracy i posługując się treścią art. 382 k.p.c. uznał za celowe ponowienie dowodu z opinii biegłego psychiatry wraz z psy­chologiem. Na podstawie łącznej opinii wymienionych powyżej biegłych z dnia 26.03.2003 r. ustalono, że na przestrzeni lat 2001 do lutego 2003 brak jest podstaw do przyjęcia, aby uznać ubezpieczoną za niezdolną do pracy. Obecnie stan psy­chiczny uległ w porównaniu z badaniem z dnia 28.02.2001 r. pogorszeniu w sensie większego nasilenia objawów. Powoduje to okresową częściową niezdolność do pracy od lutego 2003 r. do lutego 2004 r. i konieczność oddziaływań psychoterapeu­tycznych długotrwałych. Sąd Apelacyjny w pełni tę opinię podziela. Wszystkie te opi­nie, zarówno sporządzone w postępowaniu przed Sądem I instancji, jak i te sporządzone w postępowaniu apelacyjnym, przesądzają o tym, że na dzień 1.12.2000 r. ubezpieczona była zdolna do pracy. W tym stanie sprawy brak jest podstaw do uwzględnienia apelacji ubezpieczonej pomimo, iż jej stan zdrowia obecnie powoduje częściową niezdolność do pracy. Zgodnie bowiem z art. 61 ustawy emerytalno-rentowej prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy pod­lega przywróceniu jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczo­ny ponownie stał się niezdolny do pracy. W przypadku odwołującej ta niezdolność musiałaby więc powstać do maja 2002 r. Tymczasem z nie nasuwających wątpliwości opinii biegłych wynika, że niezdolność powstała dopiero od lutego 2003 r., a więc po upływie 18-miesięcznego terminu z art. 61. Z tych powodów nie można było przywrócić prawa do renty.”