Wyrok SN z dnia 14 października 2004 r. sygn. I PK 519/03

Jednostka stosująca projekt racjonalizatorski nie była obowiązana obliczać wysokości wynagrodzenia z uwzględnieniem efektów poprawy jakości wyrobu powstających u jego użytkowników.

Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz

Sędziowie SN: Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Zbigniew Myszka

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 października 2004 r. sprawy z powództwa Edwarda G. przeciwko Fabryce Kotłów „R.” SA w R. o zapłatę, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5 czerwca 2003 r. [...]

1. oddali ł kasację;

2. odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w Gliwicach - Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku wyrokiem z 21 listopada 2002 r. [...] zasądził od pozwanej Fabryki Kotłów „R.” SA w R. na rzecz powoda Edwarda G. kwotę 4.429.755 złotych z ustawowymi odsetkami od 1 stycznia 2002 r. tytułem wynagrodzenia za stosowanie projektu racjonalizatorskiego i oddalił powództwo w pozostałej części (powód wnosił o zasądzenie na jego rzecz kwoty 8.880.150 złotych).

Sąd Okręgowy ustalił, że 17 stycznia 1986 r. powód oraz Andrzej Ł. zgłosili stronie pozwanej pracowniczy projekt wynalazczy pod tytułem „Nowa konstrukcja i technologia produkcji perforowanych blach grzejnych”, który pozwana oznaczyła numerem 3/86. W 1988 r. pozwana zgłosiła w Urzędzie Patentowym wniosek o udzielenie patentu na wynalazek „Element grzejny regeneracyjnego wymiennika ciepła i urządzenie do jego wytwarzania”. W trakcie postępowania pozwana przekształciła wniosek na zgłoszenie dotyczące elementu grzejnego regeneracyjnego wymiennika ciepła i zgłoszenie dotyczące urządzenia do wytwarzania elementów grzejnych regeneracyjnego wymiennika ciepła. Pozwana uzyskała patent [...] tylko na wynalazek dotyczący urządzenia do wytwarzania elementów grzejnych; Urząd Patentowy odmówił udzielenia patentu na rozwiązanie dotyczące elementów grzejnych regeneracyjnego wymiennika ciepła. Rozwiązanie to, polegające na wytwarzaniu tzw. blach perforowanych, nosiło jedynie cechy projektu racjonalizatorskiego. Przed zgłoszeniem projektu nr 3/86 pozwana produkowała blachy o innym kształcie profilu grzewczego, ponadto rozwiązanie objęte tym projektem wprowadzało zmienną podziałkę fali dystansowej. Pozwana przyjęła to rozwiązanie do stosowania i wyprodukowała ponad 12 tysięcy ton elementów grzejnych. Projekt racjonalizatorski współautorstwa powoda, w którym powód miał 85% udziału, sprowadzał się do modernizacji wyrobu, powodującej polepszenie parametrów techniczno-eksploatacyjnych. Poprawa jakości elementów grzejnych umożliwiła powstanie efektów użytkowych, o jakich mowa w § 23,„Zasad obliczania efektów stanowiących podstawę do ustalania wysokości wynagrodzenia za pracownicze projekty wynalazcze”, stanowiących załącznik do zarządzenia Ministra - Kierownika Urzędu Postępu Naukowo - Technicznego i Wdrożeń z dnia 31 stycznia 1986 r. (M.P. Nr 12, poz. 87). Wynagrodzenie należne powodowi, wyliczone w oparciu o przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 lutego 1990 r. o projektach wynalazczych (Dz.U. Nr 9, poz. 51), wynosiło za pierwszy rok stosowania projektu (od maja 1986 r. do maja 1987 r.) kwotę 20.481.800 (starych) złotych, a za drugi rok stosowania (od maja 1987 r. do maja 1988 r.) kwotę 83.609.040 (starych) złotych. Tak wyliczone wynagrodzenie Sąd Okręgowy zwaloryzował wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w okresie od lipca 1987 r. do lipca 2001 r. Po dokonanej waloryzacji Sąd ustalił, że wynagrodzenie przypadające powodowi zgodnie z jego udziałem powinno wynosić 4.429.755 (nowych) złotych, przy przyjęciu, że powód uzyska od pozwanej odsetki ustawowe od tej kwoty zasądzone od 1 stycznia 2002 r. Dokonując waloryzacji wynagrodzenia należnego powodowi Sąd nie uwzględnił kwot nadpłaconych powodowi z tytułu wynagrodzenia za tę część projektu, która uzyskała patent, gdyż pozwana nie podniosła zarzutu potrącenia ani nie przedstawiła dowodów uzasadniających tego rodzaju zarzut.