Postanowienie SN z dnia 2 lipca 2004 r. sygn. II CK 265/04

1. Ustanowione w art. 109 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami prawo pierwokupu przysługuje gminie w stosunku do pewnych kategorii nieruchomości a nie działki. Przesłanki w tym przepisie wymienione muszą być spełnione w odniesieniu do całej nieruchomości, a nie do części nieruchomości stanowiącej drogę, choćby była ona wyodrębnioną działką.

2. Zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego określony w art. 626 8 § 2 k.p.c. wyklucza przeprowadzanie jakichkolwiek własnych dowodów i dokonywania na ich podstawie własnych ustaleń. Jednakże nie stoi on na przeszkodzie wyjaśnieniu przez tenże sąd, czy ze względu na sposób gospodarczego wykorzystania terenu, poczyniona adnotacja w odniesieniu do działki określonej „użytek” była wyczerpująca i kompletna w świetle obowiązującej w ewidencji gruntów i budynków systematyki użytków gruntowych. Odmienne zapatrywanie ogranicza rolę sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym do realizacji funkcji wyłącznie restrykcyjno-ewidencyjnych ksiąg wieczystych. Rola ksiąg wieczystych, w tym w szczególności prawne gwarancje prawidłowości dokonywanych wpisów i ich skutki, nie pozostają bez wpływu na zakres kognicji sądów powszechnych w postępowaniu wieczystoksięgowym. Badająca i orzekająca rola sądu w takim postępowaniu służy realizacji rządzących nim zasad.