Uchwała SN z dnia 29 maja 2003 r. sygn. I KZP 14/03

Wydanie „orzeczenia surowszego” w rozumieniu art. 443 k.p.k. - po uchyleniu orzeczenia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania - jest dopuszczalne w dalszym postępowaniu tylko wówczas, gdy uchylenie to nastąpiło na skutek uwzględnienia środka odwoławczego wniesionego na niekorzyść oskarżonego, i to jedynie w granicach zaskarżenia na niekorzyść lub gdy uchylenie orzeczenia nastąpiło z mocy samej ustawy, niezależnie od granic zaskarżenia (art. 439 § 1 pkt 1-4 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Przewodniczący: sędzia SN S. Zabłocki (sprawozdawca).

Sędziowie SN: P. Kalinowski, D. Rysińska.

Zastępca Prokuratora Generalnego: R.A. Stefański.

Sąd Najwyższy w sprawie Gerarda B. i innych, po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Apelacyjny w P., postanowieniem z dnia 11 lutego 2003 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Czy przy ponownym rozpoznaniu sprawy zakres możliwego do wydania w myśl art. 443 k.p.k. orzeczenia surowszego jest limitowany granicami zaskarżenia na niekorzyść oskarżonego uprzednio uchylonego orzeczenia?

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

UZASADNIENIE

Zagadnienie prawne przedstawiono w następującej sytuacji procesowej.

Sąd Okręgowy w S., wyrokiem z dnia 11 stycznia 1999 r., uznał m.in. Gerarda B., Bernarda C. i Henryka M. za winnych popełnienia przestępstwa nieumyślnego nadużycia zaufania, określonego w art. 296 § 4 k.k., i wymierzył im kary po roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania na okres 3 lat próby.

Apelację od tego wyroku na niekorzyść wymienionych oskarżonych wniósł prokurator. Na podstawie art. 425 § 2 k.p.k. zaskarżył on orzeczenie sądu I instancji jedynie w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzut zaś sprowadził do błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na „wysnuciu z prawidłowo ustalonych przez Sąd pierwszej instancji okoliczności sprawy błędnego wniosku, że Gerard B., Bernard C. i Henryk M. swoim postępowaniem nie okazali, że dalsze zajmowanie przez nich stanowisk kierowniczych zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, w związku z czym niecelowe było orzekanie wobec nich zakazu zajmowania stanowisk kierowniczych” i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec oskarżonych środka karnego w postaci zakazu sprawowania funkcji kierowniczych na okres 3 lat. Podkreślenia wymaga to, że w uzasadnieniu apelacji prokurator stwierdził, iż działanie oskarżonych charakteryzowało się - od strony podmiotowej - nieumyślnością, podzielając tym samym pogląd sądu pierwszej instancji. Od wyroku Sądu Okręgowego apelacje wnieśli także obrońcy oskarżonych, zaskarżając ten wyrok w całości i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy tych oskarżonych do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.