Wyrok SN z dnia 21 maja 2002 r. sygn. III RN 76/01

Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wskutek jego wykonania (art. 59 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), odmiennie aniżeli w wypadku wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek przedawnienia (art. 59 § 1 pkt 3 tej ustawy), nie przesądza o bezprzedmiotowości rozpoznania sprawy w wyniku odwołania podatnika wniesionego od decyzji organu podatkowego pierwszej instancji (art. 78 Konstytucji RP w związku z art. 220 oraz art. 224 § 1 Ordynacji podatkowej).

Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Józef lwulski, Herbert Szurgacz

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Ryszarda Walczaka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2002 r. sprawy ze skargi Kazimierza B. na decyzję Izby Skarbowej w O. z dnia 17 marca 1999 r. [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1992 r., na postanowienie Izby Skarbowej w O. z dnia 17 marca 1999 r. [...] w sprawie kosztów postępowania przed organem podatkowym na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2000 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok w punkcie 1 i w tej części oddalił skargę.

Uzasadnienie

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 listopada 1997 r. [...] uchylił decyzję Izby Skarbowej w O. z dnia 27 marca 1996 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1992 r. należnego od podatnika -Kazimierza B., wobec nie uwzględnienia przez organy podatkowe poniesionych przez niego kosztów związanych z budową pawilonu handlowego wznoszonego w M. przy ul. W. W konsekwencji tego wyroku, Izba Skarbowa w O. decyzją z dnia 6 maja 1998 r. uchyliła również wcześniejszą decyzję Urzędu Skarbowego w K. z dnia 28 grudnia 1995 r., mocą której podatnikowi - Kazimierzowi B. określone zostało zobowiązanie podatkowe w podatku od osób fizycznych za 1992 rok, stwierdzając równocześnie, że sprawa ta wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, w tym ewentualnie także dowodu z opinii biegłego, w celu ustalenia poniesionych przez podatnika kosztów związanych z budową wymienionego pawilonu handlowego. Następnie, w ramach postępowania wyjaśniającego w powyższej sprawie, Urząd Skarbowy w K. pismem z dnia 18 maja 1998 r. zlecił Biuru Techniczno-Prawnemu w O. dokonanie szacunku wysokości nakładów poniesionych w celu wybudowania pawilonu handlowego w M. przy ul. W. 7, według stanu na dzień 7 lipca 1992 r., w wyniku czego Biuro to przedstawiło Urzędowi Skarbowemu w K. w dniu 16 listopada 1998 r. stosowny operat szacunkowy i równocześnie wystawiło rachunek za jego sporządzenie na kwotę 98,00 zł. W tej sytuacji, Urząd Skarbowy w K. w dniu 17 grudnia 1998 r. wydał równocześnie: po pierwsze - decyzję określającą podatnikowi - Kazimierzowi B. podatek dochodowy od osób fizycznych za 1992 r. w kwocie 204,60 zł, od której, jako od zaległości podatkowej w tym podatku, naliczone zostały także odsetki na dzień wydania decyzji w kwocie 666,40 zł; oraz po drugie - postanowienie, na podstawie art. 269 i art. 267 § 1 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), mocą którego obciążył podatnika kosztami sporządzenia powyższego operatu szacunkowego. W wyniku wniesienia przez podatnika odwołania od powyższej decyzji oraz zażalenia na powyższe postanowienie: po pierwsze - decyzją z dnia 25 marca 1999 r. Izba Skarbowa utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego w K. z dnia 17 grudnia 1998 r., stwierdzając w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia w szczególności, że: a) jakkolwiek w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Urzędu Skarbowego mowa jest o udziale podatnika w % kosztów budowy pawilonu handlowego, co mogłoby wskazywać na wadliwość tego rozstrzygnięcia, to jednak nie miało to wpływu na prawidłowość wyliczonego podatku i nie może być podstawą żądania zmiany lub uchylenia decyzji organu pierwszej instancji; b) nietrafny jest zarzut podatnika dotyczący powołania w zaskarżonej decyzji niewłaściwej podstawy prawnej, bowiem wydane na podstawie art. 58 Ordynacji podatkowej rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 162, poz. 1124 ze zm. - powoływane nadal jako: rozporządzenie Rady Ministrów z 1997 r.), zgodnie z § 30 tego rozporządzenia, weszło w życie z dniem 1 stycznia 1998 r. razem z Ordynacją podatkową a to oznacza, że: „ma zastosowanie do decyzji określających zaległość podatkową i odsetki wydanych po 31.12.1997 r., tj. także do przedmiotowej decyzji wydanej 17.12.1998 r.”; c) organ podatkowy drugiej instancji nie uwzględnił także zarzutu podatnika dotyczącego naliczenia odsetek od zaległości podatkowej na dzień wydania decyzji „ze względu na wcześniejszą wpłatę podatku wraz z odsetkami i zwrócenie tych kwot przez Urząd w wyniku uchylenia decyzji”. W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na tę decyzję podatnik zarzucił, że jest ona wadliwa, ponieważ dotyczy zobowiązania podatkowego, które uległo przedawnieniu na podstawie art. 68 § 1 i § 2 oraz art. 70 Ordynacji podatkowej, a więc zobowiązanie to wygasło (art. 59 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej), a w konsekwencji nie podlega ono określeniu na podstawie art.21 w związku z art. 51 i art. 53 Ordynacji podatkowej. Po drugie - postanowieniem z dnia 17 marca 1999 r. Izba Skarbowa utrzymała również w mocy wydane na podstawie art. 269 i art. 267 § 1 pkt. 5 lit. b Ordynacji podatkowej postanowienie Urzędu Skarbowego z dnia 17 grudnia 1998 r., bowiem: a) zgodnie z tymi przepisami, podatnika obciążają koszty powstałe z jego winy oraz wynikłe wskutek „zatajenia lub nie przedstawienia dowodu w wyznaczonym terminie”; b) tymczasem z akt sprawy wynika, że w danym wypadku podatnik „do dnia oględzin nie dostarczył żadnych dokumentów (co jest poza sporem), a dopiero po opracowaniu opinii (wrzesień 1998 r.) dostarczył do Urzędu w dniu 2.12.1998 r. faktury wystawione na Stowarzyszenie Kupców i protokół odbioru końcowego i przekazania do użytku zewnętrznego sieci kanalizacyjnej i wodociągowej z przyłączami do pawilonu oraz kserokopię faktury (wystawionej na Stowarzyszenie Kupców) dotyczącej budynku stacji transformatorowej”, przy czym „koszty wynikające z dostarczonych po wycenie w/w faktur zostały ostatecznie przez Urząd Skarbowy uwzględnione (w proporcji przypadającej na podatnika)”; jest też poza sporem, że do momentu wyceny przez rzeczoznawców podatnik „nie przedłożył żadnych dokumentów związanych z budową pawilonu, a oświadczył wręcz, że takich nie posiadał”; ponadto, „w odwołaniu z dnia 10.01.1996 r. od decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 28.11.1995 r. pełnomocnik wskazuje, że przed wydaniem decyzji Urząd Skarbowy winien powołać biegłego, a zatem można również uznać, że została spełniona także przesłanka określona w art. 267 § 1 pkt 1 cyt. ustawy, iż stronę obciążają koszty, jeżeli zostały poniesione na jej żądanie”; c) równocześnie Izba Skarbowa stwierdziła, „że skoro podatnik był w stanie dostarczyć kserokopie faktur w m-cu grudniu 1998 r., mógł również to zrobić wcześniej”, tym bardziej, że „skarżący był inspektorem nadzoru budowy w zakresie instalacji wodnokanalizacyjnej. Zatem był zorientowany w zasadach prowadzonej budowy”.