Wyrok SN z dnia 7 lutego 2002 r. sygn. II UKN 42/01

Sąd ubezpieczeń społecznych może stwierdzić brak przesłanek nabycia prawa do świadczenia, którego organ rentowy nie zarzucał.

Przewodniczący SSN Maria Tyszel

Sędziowie SN: Beata Gudowska, Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2002 r. sprawy z wniosku Marii K. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w K. o prawo do emerytury rolniczej, na skutek kasacji wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 marca 2000 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyrokiem z dnia 16 marca 2000 r. oddalił apelację wnioskodawczyni Marii K. od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 20 kwietnia 1998 r., oddalającego jej odwołanie od decyzji rolniczego organu rentowego odmawiającej przyznania emerytury rolniczej wobec niepodlegania przez nią po dniu 31 grudnia 1982 r. rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. W sprawie tej ustalono, że wnioskodawczyni ukończyła 60 lat życia w dniu 1 maja 1997 r. W postępowaniu emerytalnym wykazywała okresy pracy w gospodarstwie rolnym od 2 maja 1953 r. do 2 lutego 1955 r. i od 9 kwietnia 1960 r. do 29 września 1980 r., przy czym w okresie od 1 lipca 1977 r. do 28 września 1980 r. opłacała składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne, a ponadto okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 3 lutego 1955 r. do 31 października 1960 r. Gospodarstwo rolne zostało przejęte przez Skarb Państwa decyzją wywłaszczeniową z dnia 28 września 1980 r. Na podstawie takich ustaleń Sąd drugiej instancji przyjął, iż wnioskodawczyni mogłaby być uznana za osobę ubezpieczoną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników (Dz.U. Nr 32, poz. 140), gdyby faktycznie opłaciła składki na to ubezpieczenie w jakimkolwiek okresie. Tymczasem - według tego Sądu - zebrany w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził ustaleń organu rentowego ani Sądu pierwszej instancji, jakoby wnioskodawczyni opłacała składki w okresie od 1 lipca 1977 r. do 28 września 1980 r. W szczególności wójt Gminy W. odmówił małżonkom K. wydania zaświadczenia potwierdzającego fakt płacenia tych składek, a w aktach emerytalnych rolniczego organu rentowego znajduje się informacja „składki nie opłacone, okres przedawniony w dochodzeniu”. Ponadto w aktach sprawy [...] Sądu Wojewódzkiego w Częstochowie znajduje się informacja Urzędu Gminy w W., że od 1977 r. mąż wnioskodawczyni przestał figurować w rejestrze jako właściciel gospodarstwa rolnego, z którego karty wynika, że w 1977 r. dokonano pobrania należności z tytułu jego prowadzenia, a w latach następnych w ogóle nie dokonano ich naliczenia. Potwierdzają to kwitariusze zobowiązań pieniężnych za lata 1977-1980 dla wsi P. prowadzone przez sołtysa, a także zapisy rejestru wymiarowego zobowiązań pieniężnych, w których małżonkowie K. nie figurują jako podatnicy lub płatnicy. Dowody te przeczą twierdzeniom męża wnioskodawczyni, że w spornym okresie opłacił podatek od nieruchomości, mimo że nie miał nakazu płatniczego.