Wyrok SN z dnia 6 listopada 2001 r. sygn. I PKN 674/00

Zgodnie z zasadą udziału pracowników w zarządzaniu spółką akcyjną powstałą z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego (art. 12 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.; obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.), członkiem rady nadzorczej może być również pracownik spółki akcyjnej, jednak z wyłączeniem osób zajmujących jedno ze stanowisk wymienionych w art. 387 KSH (poprzednio w art. 378 KH).

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza

Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Katarzyna Gonera (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2001 r. sprawy z powództwa Wiktora B. przeciwko KGHM „P.M.” S.A. w L. o dopuszczenie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 11 kwietnia 2000 r. [...]

oddalił kasację; zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lubinie wyrokiem z 23 grudnia 1999 r. nakazał pozwanej KGHM „P.M.” SA w L. dopuszczenie powoda Wiktora B. do pracy na stanowisku dyrektora do spraw technicznych Oddziału Zakłady Górnicze „P.-.S.” w K. na warunkach określonych umową o pracę z 11 lutego 1997 r. Powództwo o przywrócenie powoda do pracy na poprzednich warunkach zostało tym samym wyrokiem oddalone.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód został zatrudniony na stanowisku dyrektora do spraw technicznych w Oddziale Zakłady Górnicze „P.-S.” na podstawie umowy o pracę z 1 stycznia 1996 r. Uchwałą Zarządu KGHM „P.M.” SA z 22 grudnia 1995 r. udzielono powodowi pełnomocnictwa uprawniającego do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych Spółki w odniesieniu do działalności jej Oddziału Zakłady Górnicze „P.-S.” (zwanego dalej Oddziałem). Zgodnie z uchwałą Zarządu, do składania oświadczeń woli w imieniu Spółki w zakresie odnoszącym się do Oddziału wymagane było łączne działanie dwóch pełnomocników ustanowionych przez Zarząd. Oprócz powoda pełnomocnictwa otrzymali dyrektor Oddziału oraz czterech innych pracowników. W dniu 11 lutego 1997 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas określony do dnia 31 grudnia 2001 r. Na jej podstawie powód był nadal zatrudniony na stanowisku dyrektora do spraw technicznych Oddziału. Zgodnie z umową, strona pozwana powierzyła powodowi prowadzenie interesów, zarządzanie i zajmowanie się sprawami majątkowymi Oddziału. Do podstawowych jego obowiązków należało bieżące zarządzanie, zawieranie umów handlowych i dokonywanie innych niezbędnych czynności prawnych, opracowywanie i wykonywanie planów i programów działania Oddziału, wykonywanie zadań wynikających z uchwał Zarządu i innych organów Spółki, zapewnienie prawidłowego i rzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych Oddziału. Powód wykonywał również obowiązki określone dla jego stanowiska pracy w regulaminie organizacyjnym Oddziału. Pismem z 4 września 1997 r. powód zwrócił się do Zarządu pozwanej Spółki z prośbą o odwołanie udzielonego mu pełnomocnictwa z uwagi na opinię Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie zakazu łączenia funkcji członka rady nadzorczej spółki Skarbu Państwa z funkcją pełnomocnika zarządu. Był w tym czasie członkiem Rady Nadzorczej pozwanej Spółki jako przedstawiciel załogi. Uchwałą Zarządu z 8 września 1997 r. cofnięto powodowi pełnomocnictwo uprawniające do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych Spółki w odniesieniu do Oddziału Zakłady Górnicze „P.-S.”. Po odwołaniu pełnomocnictwa powód nadal wykonywał swoje obowiązki pracownicze związane z nadzorowaniem i koordynowaniem ruchu kopalni oraz jej bezpieczeństwa, jednakże nie uczestniczył już w zawieraniu umów pomiędzy Oddziałem a osobami trzecimi. Powód miał wgląd do wszystkich umów zawieranych przez Oddział, a nadto - jeżeli umowa dotyczyła kwestii technicznych - dokonywał merytorycznej oceny jej treści. Uchwałą z 1 września 1999 r. Zarząd pozwanej Spółki odwołał go ze stanowiska dyrektora do spraw technicznych Oddziału Zakłady Górnicze „P.-S.” z powodu braku pełnomocnictwa Zarządu. Jednocześnie zaproponowano powodowi zatrudnienie na stanowisku głównego inżyniera górniczego. Powód tę propozycję przyjął, ale odwołał się do Sądu Pracy od odwołania go z dotychczasowego stanowiska. Pismem z 4 października 1999 r. prezes Zarządu pozwanej Spółki wydał powodowi pisemne polecenie nieprzebywania na terenie zakładu pracy. Od chwili zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy powód otrzymuje wynagrodzenie na warunkach określonych w umowie o pracę z 11 lutego 1997 r. Jest on radnym Rady Powiatu L. w kadencji 1999-2002. Nakazując stronie pozwanej, aby dopuściła powoda do pracy na stanowisku dyrektora do spraw technicznych Oddziału Zakłady Górnicze „P.-S.”, Sąd Pracy stwierdził, że oświadczenie strony pozwanej zawarte w uchwale Zarządu z 1 września 1999 r. o odwołaniu powoda ze stanowiska dyrektora do spraw technicznych tego Oddziału nie może być potraktowane jako wypowiedzenie umowy o pracę, ponieważ nie spełnia formalnych warunków tego rodzaju oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy. Powód nie był zatrudniony na podstawie powołania, lecz na podstawie umowy o pracę, nie mógł zatem być odwołany z zajmowanego stanowiska w rozumieniu art. 70 KP. Oświadczenie strony pozwanej o odwołaniu powoda należy interpretować jako zwolnienie go z obowiązku świadczenia pracy na stanowisku dyrektora do spraw technicznych, a propozycję dotyczącą zatrudnienia na stanowisku głównego inżyniera górniczego należy traktować jako ofertę zatrudnienia na innym stanowisku w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na dotychczasowym stanowisku. Przy takiej wykładni oświadczenia woli pracodawcy, podjętą przez niego czynność należy uznać za wydaną bez podstawy prawnej, gdyż żaden przepis obowiązującego prawa nie daje pracodawcy uprawnienia do jednostronnego zwolnienia pracownika ze świadczenia pracy, jeżeli ten nie wyraził na to zgody. Sąd Rejonowy powołał się przy tym na treść przepisów art. 22 § 1 KP i art. 80 KP oraz na wyrok Sądu Najwyższego z 28 października 1998 r., I PKN 361/98, OSNAPiUS 1999 nr 23, poz. 750. Orzeczenie o dopuszczeniu powoda do pracy zostało wydane przy zastosowaniu art. 477§ 1 KPC, ponieważ powód nie występował z takim żądaniem. Dopuszczeniu powoda do pracy na dotychczasowym stanowisku nie stoi na przeszkodzie brak pełnomocnictwa Zarządu uprawniającego go do składania oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych pozwanej Spółki w odniesieniu do Oddziału Zakłady Górnicze „P.-S.”. Zakres obowiązków pracowniczych dyrektora do spraw technicznych jest bardzo szeroki, a wykonywanie przez powoda codziennych obowiązków służbowych wynikających z umowy o pracę oraz regulaminu organizacyjnego Oddziału jedynie w niewielkim stopniu dotyczy majątkowej działalności Oddziału, przy której prowadzeniu konieczne jest pełnomocnictwo Zarządu. Brak pełnomocnictwa dla powoda nie uniemożliwia również prawidłowego funkcjonowania Oddziału, skoro czterej inni pracownicy posiadają takie pełnomocnictwa. Oddalenie powództwa o przywrócenie do pracy Sąd Pracy uzasadnił tym, że łącząca strony umowa o pracę nie została rozwiązana przez pracodawcę, o czym najlepiej świadczy fakt wypłacania powodowi wynagrodzenia przewidzianego w umowie o pracę.