Uchwała SN z dnia 27 października 1999 r. sygn. III ZP 9/99

Przewodniczący: Prezes SN Jan Wasilewski

Sędziowie SN: Józef lwulski (współsprawozdawca), Kazimierz Jaśkowski, Jerzy Kuźniar, Jerzy Kwaśniewski, Walerian Sanetra (sprawozdawca), Andrzej Wasilewski

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Waldemara Grudzieckiego, w sprawie ze skargi Bartosza K. na decyzję Okręgowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia 8 sierpnia 1996 r. [...] w przedmiocie ustalenia związku pomiędzy chorobą a służą wojskowa, po rozpoznaniu w dniu 27 października 1999 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez skład trzech sędziów Sądu Najwyższego postanowieniem z dnia 9 kwietnia 1999 r. [...]

Czy Naczelny Sąd Administracyjny jest właściwy w sprawie ze skargi żołnierza na orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku choroby (inwalidztwa) ze służbą wojskową?

podjął następującą uchwałę:

Naczelny Sąd Administracyjny nie jest właściwy w sprawie ze skargi żołnierza na orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku choroby (inwalidztwa) ze służbą wojskową.

Uzasadnienie

Pytanie prawne postawione przez trzyosobowy skład Sądu Najwyższego pojawiło się w związku z rewizją nadzwyczajną Ministra Sprawiedliwości od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 22 maja 1998 r. [...] wydanego w sprawie ze skargi Bartosza K. na decyzję Okręgowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia 8 sierpnia 1997 r. [...] w kwestii dotyczącej ustalenia związku pomiędzy chorobą a służbą wojskową. Według pkt 9 orzeczenia Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w W. z dnia 19 czerwca 1997 r. schorzenia stwierdzone u odbywającego zasadniczą służbę wojskową Bartosza K. nie pozostają w związku ze służbą wojskową. Rozstrzygnięcie w tej sprawie - bo w tym zakresie zostało zakwestionowane orzeczenie Rejonowej Komisji Lekarskiej - decyzją z dnia 8 sierpnia 1997 r. zostało utrzymane w mocy przez Okręgową Komisję Lekarską w W.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę Bartosza K. w pierwszej kolejności rozważył kwestię swej właściwości, uznając , że jest właściwy w sprawie, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368zezm.). Natomiast Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej zarzucił rażące naruszenie prawa przez bezpodstawne -z naruszeniem w szczególności art. 16 ust. 1 pkt 1 i 4, art. 19 oraz 22 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - uznanie właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpoznania sprawy i w konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i odrzucenie skargi. Według Ministra Sprawiedliwości orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej w przedmiocie związku chorób (ułomności) żołnierza ze służbą wojskową nie stanowi aktu administracyjnego w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów; nie jest decyzją administracyjną ani innym aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej (art. 16 ust. 1 pkt 1 i pkt 4 ustawy o NSA). Jest natomiast wiążącą wypowiedzią zespołu lekarzy (komisji lekarskiej) o pewnych elementach niezbędnych dla wydania decyzji adresowanej do zainteresowanego przez właściwy organ w zależności od rodzaju żądanych świadczeń. Orzeczenie wojskowej komisji lekarskiej spełnia jedynie rolę pomocniczą w całym procesie decyzyjnym analogicznie jak orzeczenie komisji lekarskiej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych czy orzeczenia funkcjonujących do 1 września 1997 r. komisji lekarskich do spraw inwalidztwa i zatrudnienia przy ZUS, zastąpionych obecnie instytucją lekarza orzecznika. Ostateczne orzeczenie komisji lekarskiej nie powinno zatem podlegać kontroli sądu administracyjnego, natomiast stanowi ono podstawę do wydania decyzji przez organy właściwe do rozstrzygania o odszkodowaniu (art. 12 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową Dz.U. Nr 53, poz. 342 ze zm.) oraz o rencie (art. 56 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.). Z kolei rozstrzygnięcia właściwych organów w decyzjach administracyjnych o odszkodowaniu lub rencie podlegają zaskarżeniu do właściwych sądów powszechnych.