Wyrok SN z dnia 2 października 1997 r. sygn. II UKN 280/97

Okresy pracy wykonywanej w czasie odbywania kary pozbawienia wolności są okresami składkowymi, które uwzględnia się przy ustalaniu prawa do renty inwalidzkiej. Inwalidztwo powstałe po upływie 18-tu miesięcy od tych okresów nie uzasadnia przyznania renty inwalidzkiej (art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.).

Przewodniczący SSN: Teresa Romer (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Roman Kuczyński, Zbigniew Myszka

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 października 1997 r. sprawy z wniosku Mariana P. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w R. o rentę inwalidzką, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 31 stycznia 1997 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 31 stycznia 1997 r. oddalił apelację wnioskodawcy Mariana P. od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 26 stycznia 1996 r., którym to wyrokiem Sąd Wojewódzki oddalił odwołanie Mariana P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w R., odmawiającej wnioskodawcy prawa do renty inwalidzkiej. W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny podał, że podstawę odmownej decyzji organu rentowego stanowiły orzeczenia Komisji Lekarskich do Spraw inwalidztwa i Zatrudnienia. Komisje te, zarówno Obwodowa, jak i Wojewódzka, nie stwierdziły u wnioskodawcy inwalidztwa. Dlatego też organ rentowy odmówił przyznania wnioskodawcy renty inwalidzkiej. Podstawę prawną decyzji stanowił więc art. 32 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.). Sąd Wojewódzki oddalając odwołanie wnioskodawcy stwierdził, że pracował on ostatnio w warunkach pozbawienia wolności w okresie od 6 maja 1991 r. do 19 września 1991 r. Dla uzyskania renty inwalidzkiej koniecznym jest ustalenie, że inwalidztwo wnioskodawcy powstało najpóźniej do 19 marca 1993 r., w ciągu 18-tu miesięcy od zaprzestania zatrudnienia, jak tego wymaga przepis art. 32 pkt 3 ustawy o z.e.p. Sąd Wojewódzki powołał się na dowód z opinii biegłego lekarza psychiatry, którą w pełni podzielił. W opinii tej biegły psychiatra stwierdził u wnioskodawcy rozpoczynający się zespół psychoorganiczny powodujący częściową niezdolność do pracy zarobkowej, uzasadniającą zaliczenie do III grupy inwalidów, a istniejącą od 20 sierpnia 1996 r. W konsekwencji Sąd Wojewódzki ustalił, że wnioskodawca nie spełnia jednego z niezbędnych warunków wymaganych przez wymieniony wyżej przepis art. 32 ustawy o z.e.p. do uzyskania renty inwalidzkiej. Stał się bowiem inwalidą po upływie 18-tu miesięcy od zaprzestania zatrudnienia. Sąd Apelacyjny oddalając apelację wnioskodawcy od tego wyroku zauważył, że Marian P. nie legitymuje się w ogóle jakimkolwiek okresem zatrudnienia pracowniczego w rozumieniu art. 5 pkt 2 ustawy o z.e.p. w związku z art. 2 KP. Nie wykazał więc żadnego okresu składkowego, a jedynie okres równorzędny z okresem zatrudnienia - określony w art. 11 ust. 2 pkt 15 ustawy o z.e.p. - pracę wykonywaną w warunkach pozbawienia wolności. Taka sytuacja, zdaniem Sądu Apelacyjnego, jest wystarczająca do odmówienia wnioskodawcy prawa do renty inwalidzkiej. Fakt, iż wnioskodawca nigdy nie był zatrudniony, poza pracąw warunkach pozbawienia wolności, zwalniał Sąd I instancji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, od obowiązku ustalenia inwalidztwa wnioskodawcy oraz daty, w której ono powstało. Sąd Apelacyjny, w rozważaniach swoich dotyczących możliwości doliczenia okresu pracy zaliczalnego lub równorzędnego z okresem zatrudnienia, powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1996 r., II UR 1/96 - OSNAPiUS nr 19 poz. 290. Sąd Apelacyjny nawiązał jednak także do daty powstania inwalidztwa wnioskodawcy i podkreślił, że powstało ono po okresie wymaganym przez powołany już przepis art. 32 pkt 3 ustawy o z.e.p., a tym samym gdyby nawet Marian P. dysponował minimalnym w wymiarze okresem stażu pracowniczego, to i tak nie miałby prawa do renty inwalidzkiej ze względu na datę powstania inwalidztwa, określoną w dokładnej i wydanej po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy opinii biegłego.