Postanowienie SN z dnia 28 października 1997 r., sygn. I CKN 276/97

1. Artykuł 679 § 1 zdanie 2 kpc, jako przepis o charakterze restrykcyjnym, musi być wykładany ściśle.

2. Przy ocenie, czy przedmiot przeznaczony w testamencie określonej osobie wyczerpuje prawie cały spadek, uwzględnieniu podlegają w zasadzie jedynie przedmioty (prawa) należące do spadkodawcy w chwili sporządzenia testamentu.

Jeżeli jednak spadkodawca zadysponował przedmiotem nie należącym do niego lub w chwili sporządzenia testamentu zaliczał do swego majątku przedmioty, które mu nie przysługują, także one winny być uwzględnione przy wspomnianej ocenie.

Konsekwentnie, należy również przyjąć, że przy wspomnianej ocenie pominięciu podlegają przedmioty, które wprawdzie w chwili testowania należały do spadkodawcy, ale których on do swego majątku nie zaliczał.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na rozprawie sprawy z wniosku Marianny Alicji P. z udziałem Romana P. i Henryka P. o zmianę postanowienia na skutek kasacji uczestnika postępowania Henryka P. od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z dnia 24 września 1996 r. V Cr 820/96 – postanowił: uchylić zaskarżone postanowienie w części oddalającej rewizję od postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa z dnia 8 lutego 1996 r. I Ns 1348/92 oraz uchylić wymienione postanowienie Sądu Rejonowego w części zmieniającej postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po Mariannie P. (pkt 1) i w tym zakresie przekazać sprawę temuż Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Jest niesporne, że spadek po zmarłej dnia 7 listopada 1988 r. Mariannie P. obejmuje: udział w wysokości 4/18 we własności zabudowanej domem mieszkalnym nieruchomości przy ul. U. 4 w W., udział w wysokości 1/36 we własności zabudowanej domem mieszkalnym nieruchomości przy ul. Ł. 8 w W., nieruchomość rolną o powierzchni 6.592 m w K., nie zabudowaną nieruchomość o powierzchni 964 m przy ul. U. w W. Własność tej ostatniej nieruchomości spadkodawczyni nabyła dnia 1 stycznia 1985 r. w wyniku zasiedzenia, stwierdzonego, na jej wniosek z dnia 10 czerwca 1988 r., przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa postanowieniem z dnia 27 czerwca 1990 r., I Ns 150/90. Poza sporem pozostaje także fakt sporządzenia przez spadkodawczynię dnia 12 maja 1987 r. testamentu w formie aktu notarialnego, powołującego „do całego spadku, składającego się z (...) udziału w nieruchomości, wynoszącego 4/18 części, położonej w W. (...) przy ul. U. Nr 4 (...)” syna Romana P. i jego żonę Mariannę Alicję P.