Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 19 stycznia 1995 r., sygn. I KZP 15/94

Przepis art. 163 k.p.k. stanowi lex specialis w stosunku do art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. nr 5, poz. 24 z późn. zm.), normującego w sposób generalny tajemnicę zawodową dziennikarza. Dziennikarz, w tym także redaktor naczelny, nie może zatem w procesie karnym odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się obowiązek zachowania tajemnicy, jeżeli sąd lub prokurator zwolni go od tego obowiązku na podstawie art. 163 in fine k.p.k.

Zwolnienie od obowiązku zachowania tajemnicy dziennikarskiej może nastąpić tylko wtedy, gdy przesłuchanie dziennikarza w charakterze świadka ma dotyczyć objętych tajemnicą okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia danej sprawy karnej. Niezbędność ta oznacza niemożliwość dokonania ustaleń przy pomocy innych środków dowodowych, przy jednoczesnym wyczerpaniu istniejących w danej sprawie źródeł dowodowych.

Sąd Najwyższy w sprawie Jacka D., po rozpoznaniu przekazanego na podstawie art. 390 § 1 k.p.k. przez Sąd Wojewódzki w Lublinie postanowieniem z dnia 28 kwietnia 1994 r., a przez skład trzech sędziów Sądu Najwyższego postanowieniem z dnia 28 lipca 1994 r. na podstawie art. 390 § 2 k.p.k., do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Czy przepisy art. 15 i 16 pkt 1 prawa prasowego – ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. (Dz.U. nr 5, poz. 24 z późn. zm.) stanowią lex specialis w stosunku do art. 163 k.p.k., czy też sąd lub prokurator mogą zwolnić dziennikarza od obowiązku wynikającego z art. 15 ust. 2 prawa prasowego, a odmowa podania nazwiska autora materiału prasowego stanowi bezpodstawne uchylanie się od złożenia zeznania, wymienione w art. 244 § 1 k.p.k.?”

– uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

Uzasadnienie

1. Przedstawione przez Sąd Wojewódzki w Lublinie zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy, powstało na tle następującej sytuacji procesowej: