Wyrok SN z dnia 7 czerwca 1995 r. sygn. II URN 8/95

Brak legalnej definicji pracy przymusowej nie oznacza, iż każda praca wykonywana w czasie okupacji niemieckiej przez Polaków była pracą przymusową. Oceny, czy praca miała charakter przymusowy, należy dokonywać z uwzględnieniem przykładowo takich okoliczności, jak wykonywanie pracy w warunkach przymusu fizycznego, pozbawienia wolności, zagrożenia życia i zdrowia, a także na skutek wywiezienia poza granice Państwa Polskiego (art. 2 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw - Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.).

Przewodniczący SSN: Teresa Romer (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Janusz Łętowski, Maria Tyszel

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Iwony Kaszczyszyn, po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 1995 r. sprawy z wniosku Jana M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. o wysokość renty inwalidzkiej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 20 stycznia 1994 r., [...]

oddalił rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie

Jan M., urodzony w 1929 r., pobiera od dnia 10 kwietnia 1988 r. rentę inwalidzką w wysokości określonej dla III grupy inwalidów. Po wejściu w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.), zwanej dalej ustawą o rewaloryzacji, organ rentowy zrewaloryzował wysokość pobieranej przez Jana M. renty inwalidzkiej, uwzględniając przy ustalaniu wysokości tej renty 42 lata okresów składkowych.

We wniosku z dnia 28 października 1992 r. Jan M. domagał się doliczenia do tego okresu pracy wykonywanej w wymiarze pół etatu od dnia 12 września 1988 r. do dnia 30 czerwca 1992 r. W decyzji z dnia 9 grudnia 1992 r. organ rentowy zawiadomił wnioskodawcę, że doliczył mu ten okres zatrudnienia do okresu składkowego, natomiast pominął okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 14 kwietnia 1945 r. do dnia 17 listopada 1950 r. i od dnia 16 listopada 1952 r. do dnia 3 października 1960 r. gdyż okresy składkowe i nieskładkowe są wystarczające do przyznania świadczenia, a tym samym nie jest konieczne uzupełnienie ich pracą w gospodarstwie rodziców. Organ rentowy powołał się na art. 5 pkt 3 ustawy o rewaloryzacji, zgodnie z którym okresy pracy w gospodarstwie rolnym przypadające przed 1 stycznia 1983 r., a wykonywanej po ukończeniu 16 roku życia, uwzględnia się jedynie wtedy, gdy okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od wymaganych do przyznania świadczeń. Organ rentowy uznał, że okres składkowy udowodniony przez wnioskodawcę, bez pracy w gospodarstwie rolnym, wynosi 33 lata.