Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 13 maja 1992 r., sygn. I KZP 39/91

1. Przestępstwami stanowiącymi zbrodnie przeciwko ludzkości w rozumieniu art. 2 b) ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytucie Pamięci Narodowej (Dz.U. z 1984 r., nr 21, poz. 98 i z 1991 r., nr 45, poz. 195) są takie czyny, które – wypełniając znamiona zbrodni lub umyślnych występków, określonych w ustawodawstwie polskim – należą jednocześnie do kategorii przestępstw wymienionych w art. 6 pkt c). Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego stanowiącej integralną część Porozumienia zawartego w Londynie w dniu 8 sierpnia 1945 r., do którego Polska przystąpiła (Dz.U. z 1947 r., art. 63, poz. 367), bądź w Konwencji z dnia 9 grudnia 1948 r. w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, ratyfikowanej przez Polską (Dz.U. z 1952 r., nr 2, poz. 9), bądź też w art. 1 pkt b) Konwencji z dnia 26 listopada 1968 r. o niestosowaniu przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, ratyfikowanej przez Polskę (Dz.U. z 1970 r., nr 26, poz. 208 – załącznik).

2. Przepis art. 2 b) ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytucie Pamięci Narodowej nie zmienia określonych w kodeksie karnym przepisów o przedawnieniu karalności przestępstw, lecz tylko powtarza treść art. 109 k.k., potwierdzającego, że przedawnieniu nie podlegają zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.

3. Przepis art. 2 b) ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytucie Pamięci Narodowej nie dotyczy prawomocnych orzeczeń wydanych na podstawie ustaw i dekretów, ogłoszonych przed dniem 7 grudnia 1989 r., które przewidywały amnestię lub abolicję.

Stosownie jednak do art. 2 b) ust. 3 cytowanej ustawy akty ustawodawcze przewidujące amnestię lub abolicję, wydane przed dniem 7 grudnia 1989 r., nie mogą stać na przeszkodzie wszczęciu postępowania karnego w stosunku do sprawców przestępstw, o których mowa w art. 2 tej ustawy, jeżeli nie wydano wobec nich przed wejściem w życie ustawy z dnia 4 kwietnia 1991 r. prawomocnych orzeczeń o zastosowaniu amnestii lub abolicji. Wymienione akty ustawodawcze o amnestii lub abolicji nie stanowią też wiążących sąd zasad wymiaru kary za czyny, o których mowa w art. 2 cytowanej ustawy.