Wyrok SN z dnia 8 maja 1992 r., sygn. III ARN 23/92

Brak jest podstawy do tego, aby przepisy nacjonanalizacyjne, które wprowadziły rewolucyjne ograniczenia prawa własności, wyjaśniać jeszcze głębiej w kierunku ograniczenia prawa, i to w drodze wykładni rozszerzającej, wbrew brzmieniu przepisu.

Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora w Ministerstwie Sprawiedliwości po rozpoznaniu sprawy ze skargi Odlewni Żeliwa Stąporków – Zakład Nr 2 w Grodzisku Mazowieckim na decyzję Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19 czerwca 1991 r. Nr Pm-Zr-48/91 w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia Nr 42 Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 11 maja 1950 r. na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości S/C/VII/A.537/51/92 od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 grudnia 1991 r. IV SA 1107/91 – uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę.

Uzasadnienie

I. O nacjonalizacji Grodziskich Zakładów Przemysłowych Sp. Akcyjna, według zasad określonych w ustawie z 3.I.1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz.U. nr 3, poz. 17, z późn. zm.), orzekł Minister Przemysłu Lekkiego w dniu 11.V.1950 r.

Orzeczenie to zostało wydane po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w którym można wyróżnić dwie fazy. Pierwszą z nich stanowiło postępowanie przed Wojewódzką Komisją do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw dla woj. warszawskiego. W postępowaniu tym przeprowadzono dowód z biegłych M. i B. na podstawie opinii których Wojewódzka Komisja ustaliła, że Grodziskie Zakłady Przemysłowe, ze względu na ówczesny ich stan, stanowią odlewnię żelaza z działem materiałowym oraz ewentualnie mogą być traktowane jako zakłady naprawcze. Ponieważ – jak ustalono – zdolność zatrudnienia w tych zakładach była niższa niż 100 pracowników, Wojewódzka Komisja postanowieniem z 25.VII.1947 r. rep. 159 orzekła o wykreśleniu Grodziskich Zakładów Przemysłowych z wykazu przedsiębiorstw podlegających przejęciu na własność Państwa. Orzeczenie to uwzględniało stan prawny wynikający z rozporządzenia Rady Ministrów z 19.XII.1946 r. o podwyższeniu dolnej granicy zdolności zatrudnienia przejmowanych na własność Państwa przedsiębiorstw w przemysłach wyrobów niepowszechnego użytku, bądź mało zmechanizowanych, bądź o charakterze pionierskim i sezonowym (Dz.U. nr 2, poz. 7). Według § 1 pkt 1 i 2 powołanego rozporządzenia, odlewnie żelaza i zakłady mechaniczne o charakterze zakładów naprawczych nie podlegały przejęciu na własność Państwa, o ile zdolne są zatrudnić przy produkcji na jedną zmianę mniej niż 100 pracowników. Postanowienie Wojewódzkiej Komisji uprawomocniło się wobec jego niezaskarżenia.