Uchwała SN z dnia 15 stycznia 1992 r., sygn. III CZP 143/91

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Krystyny i Józefa małż. S. przeciwko Kazimierze G. o ustalenie stosunku prawnego po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Płocku postanowieniem z dnia 22 listopada 1991 r. I Cr 342/91 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

„Czy świadczenia w naturze otrzymywane przez rolnika – dożywotnika w związku z przekazaniem gospodarstwa rolnego następcy przed dniem 26 stycznia 1991 r. podlegają pomniejszeniu o emeryturę lub rentę pobieraną przez niego na podstawie przepisu art. 23 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. nr 32, poz. 140 ze zm.) w związku z przepisem art. 66 ust. 8 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (j.t. Dz.U. z 1989 r., nr 24, poz. 133 ze zm.)?”

podjął następującą uchwałę:

Wartość świadczeń dożywotnich, zastrzeżonych na rzecz rolnika w związku z przekazaniem przed 1 stycznia 1978 r. gospodarstwa rolnego następcy, podlega pomniejszeniu o świadczenia pieniężne pobierane przez rolnika na podstawie art. 23 i 65 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. nr 32, poz. 140) w związku z art. 66 ust. 8 i 9 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (j.t. Dz.U. 1989 r. nr 24, poz. 133).

Uzasadnienie

Przedstawione w trybie art. 391 k.p.c. zagadnienie prawne wystąpiło na tle następującego stanu faktycznego: Powodowie Krystyna i Józef małżonkowie S. zawarli z pozwaną w dniu 26.VIII.1970 r. nieformalną umowę dożywocia, w której pozwana przekazała im prawie 15-hektarowe zabudowane gospodarstwo rolne położone w Kol. P. w A. i w G. za określone w umowie świadczenia dożywotnie. Aktem własności Ziemi z 1.VII.1976 r. Naczelnik Gminy w G. stwierdził, że powodowie stali się z mocy ustawy z 26.X.1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz.U. nr 27, poz. 250) właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. 13,94 ha położonego w Kol. P., z jednoczesnym obciążeniem dożywociem na rzecz pozwanej, przy czym treść prawa dożywocia miała określać załączona do aktu umowa. W związku z przekazaniem na rzecz córki i zięcia gospodarstwa rolnego objętego aktem własności ziemi pozwana otrzymuje od 1.VII.1980 r. emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Emerytura ta osiągnęła w lutym i marcu 1991 r. 595.000 zł plus dodatek pielęgnacyjny w kwocie 178.500 zł miesięcznie.