Postanowienie SN z dnia 12 września 1991 r., sygn. I PRZ 3/91

Odmowa rejestracji związku zawodowego z powodu rozbieżności między postanowieniami jego statutu a obowiązującym prawem może i powinna nastąpić tylko wtedy, gdy statut jest niezgodny z przepisami ustawy o związkach zawodowych.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym sprawy z wniosku Komitetu Rejestracyjnego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”-80 o rejestrację związku na skutek rewizji wnioskodawcy na postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z dnia 9 sierpnia 1990 r. VIII.Ns.Rej. zzpz/27/90 – postanowił: zmienić zaskarżone postanowienie i zarejestrować Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”-80, pozostawiając Sądowi Wojewódzkiemu w Warszawie rozpoznanie sprawy w pozostałym zakresie dotyczącym wpisów do rejestru związków zawodowych.

Uzasadnienie

Pismem z 9.III.1990 r. zgłoszony został wniosek o zarejestrowanie ogólnokrajowego związku zawodowego pod nazwą Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”-80. Pismo to trafnie zostało potraktowane przez Sąd Wojewódzki w Warszawie jako zawierające w swej treści – jeżeli nie wyłącznie, to co najmniej w charakterze alternatywy – wniosek o zarejestrowaniu nowego związku zawodowego, pomimo tego, że w jego treści pojawia się także żądanie ponownego wpisania do rejestru związków zawodowych (ponownej rejestracji związku zawodowego), że neguje się w nim prawo Sejmu do pozbawienia mocy prawnej prawomocnego orzeczenia sądu o zarejestrowanie NSZZ „Solidarność” w roku 1980 przez Sąd Wojewódzki w Warszawie, a jednocześnie wnioskodawcy wyrażają wolę zarejestrowania założonego jeszcze w 1980 r. związku zawodowego NSZZ „Solidarność” i działania w oparciu o statut tego związku zarejestrowany w 1980 r.” Jednocześnie bowiem wnioskodawcy nie występowali z ramienia utworzonego w 1980 r. związku „Solidarność” (w charakterze organów czy pełnomocników tego związku), lecz jako wybrany 2.III.1990 r. w Szczecinie Komitet Rejestracyjny związku, wyraźnie w swoim uzasadnieniu stwierdzili, że reprezentują tylko jeden z nurtów „Solidarności”, a swój związek, w odróżnieniu od zarejestrowanego przez Sąd Wojewódzki w Warszawie w 1989 r. NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Gdańsku, określili jako NSZZ „Solidarność”-80. Ponadto z ich wniosku niedwuznacznie wynika, że aczkolwiek kwestionują oni dopuszczalność i legalność (moc wiążąca) art. 59 ustawy z 8.X.1982 r. o związkach zawodowych (j.t. Dz.U. z 1985 r. nr 54, poz. 277 ze zm.), postanawiającego, że rejestracje związków zawodowych dokonane przed dniem wejścia w życie ustawy tracą moc prawną, uznając go za sprzeczny z normami prawa międzynarodowego (Powszechną Deklaracją Praw Człowieka, Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, Międzynarodowym Paktem Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych oraz Konwencjami art. 87 i 98 MOP), a także z normami prawa wewnętrznego (Konstytucją i kodeksem pracy), to jednakże równocześnie domagają się oni od sądu, by zarejestrował „Solidarność”-80 na podstawie istniejącej w owym czasie ustawy (ustawy o związkach zawodowych z 1982), skoro ani prawo międzynarodowe, ani też ogólne reguły konstytucji i kodeksu pracy nie przewidują, na jakich konkretnie warunkach, przez kogo i w jakim trybie rejestracja ma być dokonywana. W toku postępowania wnioskodawcy zakwestionowali moc wiążącą także innych przepisów ustawy o związkach zawodowych z 1982 r. uznając, że to jej przepisy, które kolidują z postanowieniami przejętego przez nich statutu „Solidarność” z 1980 r. nie mają mocy prawnej, bo są „sprzeczne z międzynarodowym prawem pracy i prawem związkowym.”