Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 14 czerwca 1991 r., sygn. III AZP 2/91

Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora w Ministerstwie Sprawiedliwości po rozpoznaniu wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego skierowanego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące pytania prawne:

„1. Czy pojęcie „sprawy” z zestawieniem z pojęciem „decyzji” użyte w art. 14 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. nr 4, poz. 8), a także w art. 2 ustawy z dnia 23 maja 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. nr 34, poz. 201) stanowi określenie sprawy w rozumieniu prawa procesowego, jako przejawu istnienia stosunku proceduralno-administracyjnego z możliwą jego finalizacją w postaci decyzji administracyjnej?

oraz w przypadku udzielenia pozytywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie:

2. Czy Naczelny Sąd Administracyjny może badać legalność decyzji administracyjnej w postępowaniu nadzwyczajnym (prowadzonym wobec decyzji ostatecznej) wszczętym po określonym dniu – odpowiednio: 1 września 1980 r. i 27 maja 1990 r. jeżeli decyzja, wobec której takie postępowanie nadzwyczajne podjęto, została wydana w postępowaniu wszczętym przed dniem, w jakim NSA stał się rzeczowo właściwy do badania legalności danego typu decyzji?”

podjął następującą uchwałę:

Decyzje, wydane w sprawach o wznowienie postępowania (art. 145 k.p.a.) lub o stwierdzenie nieważności decyzji (art. 156 k.p.a.), w postępowaniach wszczętych po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. nr 4, poz. 8), mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego.¹⁾

Uzasadnienie

I. Wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, wniesiony w celu podjęcia uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości, zawiera dwie kwestie prawne, które zmierzają w swej istocie do uzyskania odpowiedzi co do dopuszczalności zaskarżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego niektórych decyzji organów administracji państwowej podjętych w trybach postępowania nazywanych w doktrynie – nadzwyczajnymi. W tych trybach postępowania na podstawie art. 145, 154, 155, 161 oraz 162 k.p.a. jak również na podstawie przepisów odrębnych, do których odsyła się w art. 163 k.p.a. może nastąpić wzruszenie ostatecznej decyzji organu administracji państwowej, a na podstawie art. 156 k.p.a. następuje stwierdzenie nieważności decyzji. W każdym przypadku stosowania wymienionych przepisów prawnych najpierw toczy się postępowanie w zwykłym trybie, a więc postępowanie zwane instancyjnym, w którym zapada decyzja rozstrzygająca sprawę co do jej istoty (art. 104 k.p.a.), a następnie – po upływie niekiedy dość długiego czasu – powinno być albo może być, wdrożone postępowanie w trybie nadzwyczajnym, zmierzające do zmiany lub uchylenia decyzji, stwierdzenia jej nieważności albo do stwierdzenia wydania jej z naruszeniem prawa.