Uchwała SN z dnia 6 września 1991 r., sygn. III CZP 77/91

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w S. przeciwko: 1) Kopalni i Zakładom Przetwórczym Siarki „Siarkopol” w T., 2) Spółdzielni Transportu Wiejskiego – Oddział w S., 3) Towarzystwu Ubezpieczeniowemu „Samopomoc” S.A. w Warszawie Ekspozytura w S. o zapłatę po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Lublinie postanowieniem z dnia 24 maja 1991 r. IX GZ 22/91 do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

„1. Czy dopuszczalne jest pozwanie jednym pozwem kilku podmiotów, jeżeli po stronie pozwanej nie zachodzi współuczestnictwo materialne, formalne, konieczne ani jednolite, zaś odpowiedzialny może być tylko jeden z pozwanych i powód żąda, aby Sąd ustalił, który z wskazanych przez niego pozwanych jest w istocie odpowiedzialny?

2. W razie przeczącej odpowiedzi na powyższe pytanie – czy dopuszczalne jest, w opisanej sytuacji, wezwanie powoda do dokładnego oznaczenia żądania pozwu w trybie art. 130 § 1 k.p.c. przez wskazanie, przeciwko któremu z pozwanych chce prowadzić spór?”

podjął następującą uchwałę:

1. W procesie cywilnym – odmiennie niż w dawnym postępowaniu arbitrażowym – przesłanką dopuszczalności występowania w roli pozwanych kilku osób jako współuczestników materialnych (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.) jest oparcie roszczenia przeciwko nim nie tylko na tej samej podstawie faktycznej, ale i prawnej.

2. Jeżeli powód wskazuje jako pozwanych kilka osób, pozostających z nim w różnych stosunkach prawnych, pozostawiając sądowi rozstrzygnięcie, w zależności od wyników postępowania, która z nich jest w rzeczywistości odpowiedzialna, to przewodniczący powinien zażądać wyliczenie poszczególnych spraw do oddzielnego postępowania, względnie powinny być one przekazane właściwym sądom. Dla umożliwienia tych czynności niezbędne jest wydanie zarządzeń opartych na art. 130 § 1 w zw. z art. 187 § 1 k.p.c.